پیش بینی رویش علف‌هرز خاک‌شیر (Descurania sophia) وسلمه‌تره (Chenopodium album) با مدل‌های دمایی

Abstract

به منظور بررسی زمان رویش علف‌هرز خاک‌شیر و سلمه‌تره مطالعه‌ای در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال 89-88 انجام شد. در این بررسی پنج مزرعه تحت کشت جو (یک مزرعه)، چغندرقند (یک مزرعه) و گندم (سه مزرعه) مورد بررسی قرار گرفتند. در هر مزرعه بین 3 تا 5 قطعه به‌طور تصادفی انتخاب و در هر قطعه 3 کادر چوبی ثابت جهت شمارش گیاهچه‌های علف‌های هرز نصب گردید. در طول فصل به صورت هفتگی گیاهچه های خاک شیر و سلمه تره شمارش و حذف گردیدند. شمارش گیاهچه‌ها تا زمانی که رویش جدید مشاهده نشد ادامه یافت. به منظور تخمین زمان رویش گیاهچه‌های خاک‌شیر و سلمه‌تره به عنوان متغیرهای وابسته از روی واحدهای دمایی موثر در رشد (GDD) به عنوان متغیر مستقل، از مدل‌های لجستیک سه پارامتری، گامپرتز سه پارامتری و ویبول چهار پارامتری جهت برازش استفاده شد. نتایج نشان داد مدل گامپرتز سه پارامتری بهترین برازش را نسبت به داده‌ها داشت. رشد گیاهچه‌های خاک‌شیر در مزرعه جو در اوایل فصل پس از دریافت GDD 5 آغاز شده و در GDD 190 به حداکثر رشد رسید. همچنین در مزارع گندم که دارای کانوپی‌های مشابهی بودند روند رویش در GDD‌های نزدیک به هم اتفاق افتاد. رویش گیاهچه‌ها در این مزراع ازGDD 60 آغاز و در260 GDDبه حداکثر رشد خود رسید. رشد گیاهچه‌های علف هرز سلمه‌تره در مزارع گندم روند یکسانی را طی نکرد. با وجود این تفاوت‌ها، علف هرز سلمه‌تره در طول فصل با دریافت مقدار GDD بیشتر، سریعتر از علف هرز خاک‌شیر به نقطه اوج رشد رسیده است، که می‌تواند ناشی از فنولوژی متفاوت دو علف هرز پاییزه و بهاره باشد.