تأثیر شرایط نوری و رژیم آبیاری بر ویژگی‌های رویشی نونها‎ل‎های حرا (Avicennia marina (Forssk.) Vierh) و چندل (Rhizophora mucronata (Lam.)) در نهالستان

Abstract

جنگل‎های مانگرو یکی از سودمندترین بوم‌سازگان‌ها هستند که امروزه در اثر تخریب، کمتر از 50 درصد مساحت اولیه آن‌ها باقی مانده‌ است. در مقابل تخریب بی‎رویه، بسیاری از کشورها علاوه‌بر حفاظت جنگل‎های مانگرو، اقدام به تولید نهال‎های استاندارد و جنگل‌کاری با آن‌ها کرده‌اند. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر نوع گونه، رژیم آبیاری، شرایط نوری و اثرات متقابل آن‌ها بر ویژگی‌های رویشی نهال‎های حرا (<em>Avicennia marina</em> (Forssk.) Vierh.) و چندل (<em>Rhizophora mucronata</em> (Lam.)) در نهالستان بود. پس از جمع‎آوری بذرهای این دو گونه‌ در تیر و مردادماه 1387، بذرها در گلدان‎های پلاستیکی کشت شدند. رویش‌ قطری، رویش ارتفاعی و ضریب قدکشیدگی تحت تأثیر ‎گونه، رژیم آبیاری (هرروز، یک روز درمیان و سه روز درمیان) و شرایط نوری (سایه‎ و آفتاب) با استفاده از تجزیه واریانس سه‌طرفه بررسی شد. نتایج نشان داد که رویش قطری چندل در شش ماهگی نسبت به 45 روز پس از کاشت، 0/38 میلی‎متر بیشتر از حرا بود (0/05< <em>p</em>). بررسی اثرات متقابل (گونه × شرایط نوری) حاکی از آن بود که رویش قطری حرا و چندل در شرایط سایه، اختلاف معنی‎دار داشتند. همچنین، رویش قطری حرا در روشنایی بیشتر از سایه بود (0/05< <em>p</em>). افزایش ضریب قدکشیدگی نهال‎ها در سایه به‎طور معنی‎داری بیشتر از روشنایی بود. افزایش ضریب قدکشیدگی هر دو گونه در سایه با یکدیگر اختلاف معنی‎داری داشت. در حرا افزایش ضریب قدکشیدگی در سایه به‌طور معنی‎داری بیشتر از روشنایی بود (0/01< <em>p</em>). طبق نتایج، برای رویش حرا روشنایی مناسب‎تر از سایه است، در حالی‌که چندل در هر دو شرایط نوری و سایه می‌تواند رشد کند.