تأثیر توأم ایندول‌بوتیریک‌اسید با اسیدآسکوربیک یا کیتوزان بر ریشه‌زایی قلمه‌های انجیلی (Parrotia persica (DC.) C. A. Mey)

Abstract

تکثیر غیرجنسی یکی از مهم‌ترین روش‌های حفظ گونه‌های درختی بومی و در معرض خطر است. پژوهش پیش‌‌رو به‌منظور شناسایی تیمار مناسب برای افزایش ریشه‌زایی قلمه‌های خشبی انجیلی (<em>Parrotia persica </em>(DC.) C. A. Mey) انجام شد. برای ‌این ‌منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار ‌اجرا شد. قلمه‌های خشبی انجیلی در آذرماه از شاخه‌های یک‌‌ساله جنگل‌های چالوس تهیه شدند و به گلخانه گروه علوم باغبانی در دانشگاه اراک منتقل شدند. پس از تیمار یا عدم تیمار با اسیدآسکوربیک دو درصد و یا کیتوزان یک درصد، تیمار ایندول‌بوتیریک‌اسید (IBA) با غلظت‌های صفر، 2000، 4000، 6000 و 8000 میلی‌گرم بر لیتر اعمال شد. پس از گذشت پنج ماه، صفات درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه در هر قلمه، میانگین طول ریشه، قطر ریشه اصلی و حجم ریشه ارزیابی شد. براساس نتایج به‌دست‌آمده، با افزایش غلظت IBA، تمام صفات ریشه‌زایی افزایش یافت. همچنین، کاربرد توأم اسیدآسکوربیک دو درصد و IBA در بهبود صفات ریشه‌زایی مؤثرتر از کیتوزان یک درصد بود. کاربرد اسیدآسکوربیک دو درصد همراه با IBA باعث افزایش معنی‌دار درصد ریشه‌زایی، طول، قطر و حجم ریشه شد. بیشترین درصد ریشه‌زایی (61/54 درصد)، طول ریشه اصلی (23/54 سانتی‌متر)، قطر ریشه اصلی (0/76 میلی‌متر) و حجم ریشه (3/43 میلی‌متر مکعب) در تیمار 8000 میلی‌گرم بر لیتر IBA همراه با اسیدآسکوربیک دو درصد به‌دست آمد. بنابراین، استفاده از اسیدآسکوربیک تأثیر مثبتی بر بهبود ریشه‌زایی قلمه‌های خشبی درخت انجیلی داشت.