بررسی ویژگی‌های رویشی و فیزیولوژیک پروونانس‌های پده (Populus euphratica) در عرصه شور ایستگاه بیابان گرمسار

Abstract

گونه پده (<em>Populus euphratica</em> Oliv.) از درختان بومی ایران با گسترش وسیع اکولوژیکی می­باشد. از خصوصیات مهم این گونه تحمل آن نسبت به دامنه زیاد دما و شوری خاک است. این گونه به‌دلیل مقاومت به شرایط اقلیمی گرم و خشک و شوری خاک از قابلیت­های بسیار بالایی برای توسعه جنگل­کاری و فضای سبز در مناطق بیابانی برخوردار است. این بررسی با هدف ارزیابی ویژگیهای رویشی، مورفولوژیک و فیزیولوژیک پروونانس­های مختلف پده به‌منظور معرفی مناسب­ترین آنها برای کشت در اراضی شور و بیابانی انجام شد. تعداد 16 پروونانس پده با مبدأهای مختلف جغرافیایی که در ایستگاه بیابان گرمسار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1390 کاشته شده بودند، انتخاب شد. نمونه‌برداری از برگ تیمارهای مختلف برای اندازه­گیری کلروفیلa و b، کاروتنوئیدها، قند، پرولین و پروتئین کل انجام گردید. همچنین ویژگیهای رویشی شامل قطر یقه، ارتفاع نهال، سطح ویژه برگ و ماده خشک برگ نیز اندازه‌گیری گردید. آنالیز واریانس ویژگی فیزیولوژیک برگ اختلاف معنی‌داری را برای مشخصه‌های پرولین، کلروفیلa، کلروفیلb، کاروتنوئید، قند و پروتئین کل میان پروونانس­های مختلف نشان داد. مقایسه میانگین­ها نشان داد که اغلب پروونانس­ها به‌لحاظ میزان پرولین در گروه اول قرار داشتند. نتایج گروه‌بندی ویژگی رویشی نشان داد که پروونانس­های گلستان، خجیر، کرمان، زابل، کاشان و دزفول از رشد قطری (95/1-15/1 سانتی­متر) و ارتفاعی (51/1-15/1 متر) مناسبی برخوردار بوده و به‌لحاظ آماری همگی در یک گروه قرار گرفتند. همچنین شوری خاک روی رشد ارتفاع اثر منفی داشت. در نهایت پروونانس‌های معرفی شده برای توسعه جنگل‌کاری و فضای سبز منطقه، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.