ارزیابی میزان موفقیت جنگلکاری با گونه‌های پهن برگ در شهر اراک

Abstract

به منظور بررسی میزان موفقیت جنگلکاری با گونه‌های پهن برگ در شهر اراک، منطقه ای به صورت نوار جنگلی و به مساحت 160 هکتار شامل دو گونه زبان گنجشک و اقاقیا انتخاب شد. با جنگل گردشی در منطقه برای هر گونه 3 تیمار شامل:منطقه با دخالت مطلوب ومنظم مجری وتأثیرات اجتماعی زیاد، منطقه با دخالت متوسط و نامنظم مجری وتأثیرات اجتماعی متوسط و منطقه با دخالت کم و بدون برنامه مجری وتأثیرات اجتماعی کم مد نظر قرار گرفت. برای آماربرداری (با توجه به ساختار نواری منطقه) از روش پلات گذاری در امتداد ترانسکت استفاده شد. در نهایت 148 قطعه نمونه با فاصله 200 متر و به مساحت 200 مترمربع اندازه گیری شد. برای ارزیابی میزان موفقیت جنگلکاری، در قطعات نمونه مشخصه‌های کمی و کیفی برداشت شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی از آزمونهای t و توکی (Tukey) وهمچنین در مطالعات کیفی از آزمونهای ناپارامتریک K نمونه مستقل (آزمونهای کروسکال والیس و کای اسکور) استفاده گردید. به منظور بررسی شرایط خاک منطقه، تعداد 7 پروفیل حفر و از هر پروفیل دو نمونه خاک (از اعماق30 -0 و 60-30 سانتیمتری) برای تعیین مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاک برداشت شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که هرچه از سمت مناطق با دخالت کم و بدون برنامه به سمت مناطق با دخالت زیاد و منظم پیش می‌رویم بافت خاک مطلوب تر و حاصلخیزی خاک افزایش می‌یابد. همچنین در مناطقی که گونه زبان گنجشک کاشته شده حاصلخیزی خاک در مقایسه با مناطق کاشته شده با گونه اقاقیا کمتر می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق از لحاظ مجموع مشخصه‌های کمی و شاخص‌های استقرار جنگلکاری، گونه اقاقیا بر زبان گنجشک برتری دارد، ولی از لحاظ مشخصه‌های کیفی و نیز مسائل زیبایی شناختی و دید بصری، گونه زبان گنجشک در مجموع دارای مزیت بیشتری است. بنابراین به منظور توسعه فضای سبز و جنگلکاری با گونه‌های پهن برگ در شهر اراک، در مواردی که هدف طراحی منظر و مسائل زیبایی شناختی شهری می‌باشد، پیشنهاد می‌گردد تا از گونه زبان گنجشک استفاده شود، ولی در حالاتی که استقرار جنگلکاری و بهبود مشخصه‌های کمی مدنظر است، گونه اقاقیا می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.