ارزیابی بهره‌وری گروه قطع در جنگل‌های تحت سرپرستی شرکت جنگل شفارود در استان گیلان

Abstract

مؤلفه قطع به‌عنوان شروع زنجیره کار بهره‌برداری و اولین گام برای مهیا نمودن درختان برای بازار مصرف می‌باشد که به‌شدت بر روی مراحل بعدی کار تأثیرگذار است. هدف از این تحقیق ارزیابی میزان بهره‌وری و هزینه‌های گروه قطع و شناخت عوامل مؤثر بر آن می‌باشد. در این بررسی بعد از مشخص نمودن اجزای کار یک نوبت قطع، تعداد 72 نوبت قطع، زمان‌سنجی شد. به‌علاوه متغیرهای مستقل قطر درخت در ارتفاع برابرسینه، فاصله بین درختان، شیب طولی و عرضی در هر نوبت زمان‌سنجی، اندازه‌گیری شد. مدل رگرسیونی زمان قطع یک درخت، به‌صورت تابعی از متغیرهای قطر و فاصله بین دو درخت است. میزان تولید با در نظر گرفتن زمانهای تأخیر و بدون آن به‌ترتیب 48/63 و 19/83 مترمکعب در ساعت برآورد شد. به‌منظور تعیین هزینه‌های قطع از مدل هزینه‌یابی پیشنهادی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور استفاده شد. در نتیجه هزینه قطع هر مترمکعب چوب با در نظر گرفتن زمانهای تأخیر 4017 ریال بر مترمکعب (26872 ریال برای هر درخت) و بدون در نظر گرفتن زمانهای تأخیر 3065 ریال بر مترمکعب (20516 ریال برای هر درخت) محاسبه شد. زمان بُن‌زنی، بُن‌بُری و تأخیرهای فنی بیشترین زمان اجزای قطع با اره موتوری را تشکیل می‌دهند. بررسی اثر تغییرات هر یک از متغیرها بر زمان و هزینه‌های قطع نشان داد که افزایش هر یک از متغیرها سبب افزایش زمان و در نتیجه افزایش هزینه‌های قطع می‌گردد.