سازگاری سوزنی‌برگان مهم جهان در جنگل‌های شمال در سه منطقه ارتفاعی نوشهر

Abstract

کاشت گونه‌های سوزنی‌برگ صنعتی با هدف تعیین بهترین گونه سازگار با شرایط جنگلهای طبیعی شمال کشور و کاستن از هزینه تولید و افزایش تولید در واحد سطح در عرصه جنگل‌کاری با فرض سازگاری تعدادی از گونه‌های صنعتی سوزنی‌برگ و ترویج کشت آنها در عرصه جنگلهای تخریب یافته شمال کشور از نیازهای اولیه تأمین چوب‌های الیاف‌بلند به‌شمار می‌رود. این بررسی در سه رویشگاه مختلف جنگلی با طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار در دامنه شمالی جنگلهای نوشهر انجام شد: 1) پایین‌بند با 9 تیمار در بهار سال 1369 در بخش پاتم جنگل خیرود در ارتفاع 450 متر بالاتر از سطح دریا، 2) میان‌بند با 12 تیمار در بهار سال 1370 در بخش نم‌خانه جنگل خیرود در ارتفاع 1000 متر بالاتر از سطح دریا و 3) بالابند با 12 تیمار در بهار سال 1369 در جنگل توسکاچال گلبند در ارتفاع 1250 متر بالاتر از سطح دریا. مشخصه‌های ارتفاع درخت، قطر برابرسینه و یقه، درصد زنده‌مانی و شادابی درختان در سال نوزدهم در ارتفاع بالابند و پایین‌بند و در سال هجدهم در ارتفاع میان‌بند اندزه‌گیری و بررسی شدند. وضعیت پوشش گیاهی منطقه، وضعیت خاک با حفر پروفیل و تشریح خاک و شرایط اقلیمی سه عرصه نیز ارزیابی شد. تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون میانگین‌ها به‌روش دانکن انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در ارتفاع پایین‌بند گونه سکویا (<em>Sequoia sempervirens</em>) دارای بهترین رشد قطری، ارتفاعی و شادابی و پس از آن گونه کریپتومریا (<em>Cryptomeria japonica</em>) و کاج سیاه (<em>Pinus nigra</em> var. <em>calabrica</em>) از گونه‌های موفق و سازگار تا این مرحله بوده‌اند. در ارتفاع میان‌بند، گونه پیسه‌آ (<em>Picea abies</em>) با مبدأ کلاردشت (یوگسلاوی) در گروه اول و گونه‌های نراد (<em>Abies nordmanniana</em> ترکیه و <em>Abies alba</em> بلغارستان) و کاج جنگلی (<em>Pinus sylvestris</em>) ترکیه در گروه بعدی قرار گرفتند که مناسب کاشت در مناطق مشابه می‌باشند. در ارتفاع بالابند گونه‌های دوگلاس (<em>Pseudotsuga menziesii</em>) با مبدأ بذر امریکا، نراد (<em>Abies alba</em> با مبدأ بذر بلغارستان و <em>Abies nordmanniana</em> و <em>Abies bornmulleriana</em> بامبدأ بذر ترکیه) تااین مرحله از گونه‌های موفق بودهو کاشت آنها نیز توصیه می‌گردد<em>.</em>