پیامدهای گلازنی (سرشاخه­‌زنی) بر مشخصه­‌های زیست­‌سنجی درخت وی­ول (Quercus libani Oliv.) در جنگل‌های بلکه شهرستان بانه

Abstract

گلازنی (سرشاخه­زنی) درختان بلوط ازجمله برداشت­های سنتی و عرفی است که در جنگلهای زاگرس شمالی انجام می­شود و بر مشخصه­های زیست­سنجی درختان بلوط تأثیرگذار است. به­منظور بررسی پیامدهای گلازنی بر مشخصه­های زیست­سنجیوی­ول (<em>Quercus libani</em>)، یک تودة کمتر دخالت شده (قبرستان) به مساحت 65/0 هکتار و یک تودة گلازنی شده در مجاورت آن به مساحت 5/2 هکتار و با شرایط فیزیوگرافی تقریباً مشابه در روستای بلکة شهرستان بانه انتخاب گردید. برای بررسی ویژگیهای ساختاری، در هر دو توده با روش آماربرداری صددرصد مشخصات کمی شامل قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه و دو قطر عمود بر هم تاج درختان وی­ول با قطر برابرسینة بیشتر از پنج سانتی­متر اندازه­گیری شد. به­منظور بررسی رویش قطری، در تودة گلازنی­شده 19 اصله و در تودة کمتر دخالت شده­ 26 اصله وی­ول با مبدأ رویشی شاخه­زاد به­صورت تصادفی به­عنوان درخت نمونه انتخاب و از هر درخت نمونه یک جفت نمونة رویشی با استفاده از متة سال­سنج از ارتفاع 50 سانتی­متری تنه براساس روش شاین گروبر استخراج شد. رویش جاری سالانه نمونه‌ها اندازه­گیری و متوسط رویش جاری سالانه و درصد رویش قطری در طبقه­های قطری درختان نمونه تعیین شد. نرمال بودن توزیع داده­ها با استفاده از آزمون کولموگروف- سمیرنف و مقایسة مشخصه­های زیست­سنجی درختان وی­ول بین دو توده با استفاده از آزمون t مستقل انجام شد. نتایج نشان داد که از نظر مشخصه­های قطر برابرسینه، طول تنه، سطح تاج و ارتفاع کل (در طبقه­های قطری میانی) درختان وی­ول، بین دو توده در سطح یک درصد اختلاف معنی­داری وجود دارد؛ به­طوری که مقدار این مشخصه­ها در تودة کمتر دخالت شده بیشتر از تودة گلازنی شده بود. در طبقه­های قطری 15 تا 21 سانتی­متر، طول تاج تودة گلازنی شده بیشتر از تودة کمتر دخالت ­شده بود و بین دو توده اختلاف معنی­داری وجود داشت. همچنین متوسط رویش قطری و متوسط درصد رویش قطری در تودة گلازنی شده به­ترتیب 41/3 میلی­متر و 83/2 درصد و مقادیر متناظر آنها در تودة کمتر دخالت شده به­ترتیب 23/2 میلی­متر و 02/1 درصد بود که از این نظر بین دو توده در سطح یک درصد تفاوت معنی­داری وجود داشت.