فنولوژی و ویژگی‌های رشدی کلن‌های جدید صنوبر در صفرابسته استان گیلان

Abstract

شناخت پدیده­‌های حیاتی صنوبرها با هدف برنامه‌­ریزی برای مطالعات آینده ضرورت دارد. از این‌رو، در پژوهش پیش‌رو مطالعات فنولوژیکی و توان رویشی 12 کلن جدید صنوبر در ایستگاه صفرابسته استان گیلان انجام شد. در کلکسیون، برای هر کلن یک قطعه‌نمونه درنظر گرفته شد و درختان صنوبر در فواصل 4×4 متر در هر قطعه‌نمونه آزمایشی کاشته شدند. ثبت پدیده‌های فنولوژی از نیمه دوم اسفند هر سال آغاز و در آذر سال آینده پایان یافت. اندازه­‌گیری فاکتورهای رشدی قطر و ارتفاع نیز در پایان دوره رشد سالانه انجام شد. نتایج نشان داد که جوانه‌های برگی کلن‌های <em>P. </em><em>euramericana </em>45.51 و <em>P</em><em>. e</em>. Pacher زودتر و کلن <em>P. e. </em>Blanc دیرتر از سایر کلن‌ها باز شدند. همچنین، پراکنش بذر کلن‌های مورد بررسی از دهه اول خرداد شروع ‌شد. دوره زیستی کلن‌ها متفاوت بود و از کمینه 203 روز در کلن <em>P</em><em>. </em><em>e .</em> 87m119 تا بیشینه 240 روز در کلن <em>P. e. </em>Pacher طول کشید. در بررسی متغیرهای رشدی کلن‌ها، اختلاف معنی‌داری مشاهده شد، به‌طوری‌که دو کلن <em>P. interamericana</em> و <em>P. deltoides </em>Marquette بیشترین قطر، ارتفاع و حجم (میانگین تولید در هکتار سالانه چوب به‌ترتیب 22/4 و 21 متر مکعب) را داشتند، در حالی‌که کلن شاهد (<em>P. d. </em>69.55)، 15/5 مترمکعب پتانسیل تولید چوب داشت. با بهره‌گیری از نتایج این پژوهش می‌توان برنامه­‌ریزی دقیقی برای اجرای پژوهش‌های بعدی مانند دورگ‌گیری انجام داد.