اثر زمان قلمه‌گیری، طول قلمه و هورمون بر ریشه‌زایی و جوانه‌زنی قلمه‌های بنگرو (Vitex pseudo-negundo)

Abstract

پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی تکثیر غیرجنسی درختچه بنگرو (<em>Vitex pseudo-negundo</em> (Hausskn.) Hand-Mzt) در قالب آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار و 30 قلمه در هر تکرار در گلخانه شهرداری بهبهان انجام شد. عامل‌های مورد آزمایش شامل زمان قلمه‌گیری در شش سطح (اول و پانزدهم دی، اول و پانزدهم بهمن، اول و پانزدهم اسفند)، طول قلمه در سه سطح (15، 20 و 25 سانتی­متر) و هورمون نفتالین‌استیک‌اسید (NAA) در دو سطح (با هورمون و بدون هورمون) بودند. نتایج نشان داد که قلمه­‌های تهیه‌شده در اول بهمن، اول اسفند و پانزدهم اسفند دارای بیشترین درصد ریشه­‌زایی، جوانه‌­زنی و تعداد ریشه بودند. بیشترین درصد ریشه­‌زایی و جوانه‌­زنی در قلمه­‌های 15 و 20 سانتی­‌متری و بیشترین تعداد ریشه و وزن تر و خشک ریشه در قلمه­‌های 25 سانتی­‌متری مشاهده شد. اثر متقابل هورمون، زمان قلمه‌­گیری و طول قلمه، نشان‌دهنده بیشتر بودن وزن تر، وزن خشک و قطر ریشه در قلمه­‌های 25 سانتی‌متری هورمون‌دار تهیه‌شده در اول اسفند بود. استفاده از هورمون بر درصد ریشه­‌زایی، جوانه­‌زنی و طول ریشه تأثیر منفی داشت. در این مطالعه، بهترین نتیجه مربوط به قلمه‌­های 25 سانتی‌متری تهیه‌شده در اوایل اسفند و بدون استفاده از هورمون بود.