مقایسه ویژگی های مورفولوژیکی و شیمیایی میوه بنه (Pistacia atlantica) در دو رویشگاه الگویی استان کردستان

Abstract

پژوهش پیش‌رو با هدف ارزیابی برخی صفات مهم میوه بنه (<em>Pistacia atlantica</em>) دردو رویشگاه استان کردستان شامل مازوان­بند (بانه) و دزلی (مریوان) در سال 1387 اجرا شد. در هر رویشگاه تعداد 30 پایه ماده انتخاب و شماره‌گذاری شد و موقعیت آنها ثبت شد. در انتهای مهرماه از هر درخت 10 نمونه 200 گرمی میوه رسیده برداشت شد و صفات مورد نظر بر روی آنها اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه­ واریانس نشان داد که بین دو رویشگاه ازنظر تمام صفات مورد بررسی و همچنین بین پایه­ های بنه درون رویشگاه ازنظر تمام صفات به‌استثنای اندازه میوه اختلاف معنی­ داری (01/0<em>p</em>≤) وجود داشت. میانگین کل صفات قطر برابر سینه درختان بنه 69/7 سانتی ­متر، درصد میوه پوک در خوشه 20/83 درصد، متوسط طول و عرض میوه به‌ترتیب 5/41 و 6/33 میلی­ متر، اندازه میوه (عرض در طول میوه) معادل 34/48 میلی­ مترمربع، متوسط وزن میوه کامل، میوه پوک، بذر و دانه به‌ترتیب 2/15، 1/46، 1/47 و 0/51 گرم، نسبت وزن دانه به وزن میوه برابر 0/24 و درصد روغن میوه معادل 26/86 درصد بود. میانگین تمام صفات مورد بررسی به‌استثنای قطر درختان و درصد روغن میوه در بانه بیشتر از مریوان بود. نتیجه تجزیه رگرسیون درصد روغن میوه بر سایر صفات نشان داد که ضریب رگرسیون درصد روغن میوه بر صفات وزن بذر و دانه مثبت و بسیار معنی­دار (01/0<em>p</em>≤)، بر صفات درصد میوه پوک در خوشه و وزن میوه پوک منفی و بسیار معنی ­دار (01/0<em>p</em>≤) و بر نسبت وزن دانه به میوه مثبت و معنی­ دار (05/0<em>p</em>≤) بود ، اما بر سایر صفات غیرمعنی­ دار بود. بنابراین می­توان با گزینش پایه­ های بنه با صفات متوسط وزن میوه کامل، بذر، دانه و نسبت وزن دانه به میوه ببیشتر، نسبت به بهبود صفت درصد روغن میوه بنه اقدام کرد.