تغییرات عناصر غذایی خاک و برگ راش (Fagus orientalis Lipsky) در مراحل مختلف تحولی راشستان (مطالعه موردی: جنگل رزه، استان گیلان)

Abstract

هدف این مطالعه بررسی عناصر غذایی در برگ و خاک راش (<em>Fagus orientalis</em> Lipsky) در راشستانی با مراحل مختلف تحولی به‌منظور آگاهی از رابطه وضعیت خاک و تغذیه درختان با ساختار اکوسیستم بود. اطلاع از چگونگی تغییرات عناصر و ارتباط این تغییرات با مراحل تحولی راش که در سطح جنگل قابل مشاهده است، امکان مدیریت بهتر این توده‌ها را فراهم می‌سازد. سه قطعه‌نمونه یک هکتاری در سه مرحله تحولی راش (جوانی، اوج و پوسیدگی) درنظر گرفته شدند. در هر قطعه‌نمونه یک خط‌نمونه و در هر خط‌نمونه چهار قطعه‌نمونه 400 متر مربعی انتخاب شدند. برای بررسی خصوصیات خاک از چهار گوشه و مرکز هر قطعه‌نمونه، نمونه‌هایی از عمق‌های صفر تا 10 و 10 تا 20 سانتی‌متری برداشت و تجزیه شد. همچنین از 10 درخت نمونه‌برداری برگ انجام شد و عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، روی، آهن و منگنز اندازه‌گیری شدند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، درصد کربن و مواد آلی در خاک منطقه‌ای که در مرحله پوسیدگی قرار داشت، بیشتر از دو مرحله دیگر بود. پتاسیم تبادلی و فسفر قابل جذب در خاک درختانی که در مرحله جوانی قرار داشتند، بیشتر بود. عناصر غذایی و مواد آلی خاک در خاک سطحی بیشتر از عمقی بود. تجزیه برگ نیز نشان داد که عنصر نیتروژن در مرحله پوسیدگی بیشتر از مراحل دیگر بود و عناصر دیگر تغییرات زیادی نداشتند. جذب عناصر غذایی نیز مستقل از میزان عناصر غذایی در خاک بود. اگرچه مقدار عناصر غذایی برگ درختان راش در مراحل مختلف تحولی تفاوت‌هایی با هم داشتند، اما دامنه تغییرات و نسبت عناصر غذایی در محدوده مشخصی بود که نشان‌دهنده سلامت این اکوسیستم‌ بود.