بررسی ساختار مرفوزیستی گال مازوج و زنبور عامل آن در جنگلهای بلوط غرب کشور

Abstract

زنبورهای گالزای بلوط (Hym.: Cynipidae: Cynipini) گالهای متنوعی را روی اندامهای مختلف درختان بلوط بوجود می‌آورند. تعدادی از این گالها به‌ویژه گال مازوج حاوی تانن فراوان می باشند. این بررسی که طی سالهای 1383 و 1384، در استانهای آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و لرستان انجام شد، گال مازوج از نظر شناسایی، پراکنش، میزبان و ... مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که عامل ایجاد کننده گال مازوج گونه <em>Andricus sternlichti</em> Bellido می‌باشد. این گونه زنبور تقریبا درشت و به رنگ قهوه‌ای روشن بوده و میزبان آن بلوط <em>Quercus infectoria</em> است. زمان تشکیل این گال در استان آذربایجان غربی اواسط تیر و در استانهای کردستان، کرمانشاه و لرستان اوایل مرداد ماه ثبت گردید. گال مازوج در زمان تشکیل سبز رنگ (مازوج سبز) بوده و در مراحل پایانی رشد خود به رنگ زرد درمی<strong>‌</strong>آید که مازوج زرد یا سفید نامیده می<strong>‌</strong>شود. زمان تشکیل مازوج زرد در استانهای مورد مطالعه اواخر شهریور ماه است. سطح خارجی گال مازوج دارای برجستگی‌ها و دندانه‌های کوچکی بوده و دارای یک حفره لاروی می‌باشد. مناطق پراکنش این گال نیز عبارتند از: استان آذربایجان غربی: میر‌آباد، روستای قبرحسین در شهرستان پیرانشهر و روستاهای قاسم رش، بنوخلف و دارقبر در شهرستان سردشت. استان کردستان: حومه شهرستان مریوان، ساوجی، چناره، کانی دینار، باشماق، کانی سور، بوئین و شوی. استان کرمانشاه: اسلام‌آباد (بخش گهواره)، سرپل ذهاب، ریجاب، شهرستان جوانرود و مسیر پاوه به جوانرود. استان لرستان : شهرستان الشتر (منطقه قلایی) و خرم آباد (روستای کاکاشرف). <br /> <br /><strong> </strong>