بررسی ارتباط عناصر غذایی در سرشاخه‌ها و رسوب جنگل های مانگرو در خلیج گواتر استان سیستان و بلوچستان

Abstract

جنگلهای مانگرو ریختارهای گیاهی ساحلی در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری در محدوده جزر و مدی به‌شمار می‌آیند. این اجتماعات گیاهی دارای زی‌توده غنی هستند که به‌عنوان منبع غذایی مهمی در محدوده استقرار خود محسوب می‌شوند. درختان مانگرو در محدوده زیستی خود مقادیر زیادی لاشبرگ تولید می‌کنند که تجزیه لاشبرگ‌ها، چرخش عناصر غذایی در اکوسیستم مانگروها و زیستگاههای مجاور آن را تقویت می‌کند. خلیج گواتر در منتهی‌الیه جنوب شرقی ایران در همسایگی و مرز مشترک با کشور پاکستان قرار دارد. به این خلیج کوچک سه خور واجد درختان مانگرو مرتبط می‌باشند. دو خور گواتر و باهو در بخش ایرانی و خور جیوا در بخش پاکستانی این خلیج قرار دارد. خلیج گواتر بخشی از تالاب بین‌المللی و منطقه حفاظت شده گاندو به‌شمار می‌آید که دارای ارزشهای اکولوژیک منحصربه فردی است. توده‌های مانگرو این تالاب تنها از گونه حرا (<em>Avicennia marina </em>Frossk. (Vierh.)) تشکیل شده است. در این تحقیق با کمک چهار ترانسکت در خورهای باهو و گواتر از سرشاخه‌های درختان حرا در سه تکرار نمونه‌برداری شد. همچنین از رسوب بستر در طول هر ترانسکت در دو عمق نمونه‌برداری گردید. در شاخه و برگ و رسوب پارامترهایی چون ازت، پتاسیم، فسفر، کربن آلی و درصد رطوبت، مورد سنجش قرار گرفت و اختلاف‌ها و همبستگی‌های آماری آنها بررسی گردید. براساس نتایج بدست آمده رسوبات این جنگلها از نظر میزان فسفر و پتاسیم بسیار غنی هستند و از بین پارامترهای رسوب، تنها بین فسفر و نیتروژن در دو عمق مختلف تفاوت معنی‌داری وجود داشت. بین همه پارامترهای شاخه و برگ اختلاف معنی‌داری وجود داشت که میزان این پارامترها (بجز کربن) در برگ بیشتر از شاخه بود. همبستگی بین پارامترهای رسوب با شاخه و برگ بسیار کم بود و تنها بین پتاسیم نمونه‌های رسوب سطحی با پتاسیم شاخه همبستگی معنی‌داری وجود داشت. بررسی میزان عناصر غذایی می‌تواند نشان‌دهنده اهمیت درختان مانگرو در تزریق این عناصر به زنجیره غذایی و حاصلخیزی زیستگاه باشد. <br /><strong> </strong> <br /><strong> </strong>