تأثیر آتش‌سوزی بر ساختار و تجدید حیات گونه‌های چوبی در اکوسیستم‌ جنگلی‌های زاگرس میانی، مطالعه موردی: تنگه بزازخانه کرمانشاه

Abstract

آتش­سوزی یکی از عوامل مهم ایجاد اختلال در اکوسیستم های جنگلی است و به عنوان یک آشفتگی بر ساختار و تجدید حیات گونه­های گیاهی تأثیرگذار است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر آتش­ بر ساختار گونه­های چوبی و تجدید حیات آن­ها در قسمتی از جنگل­های زاگرس میانی واقع در شمال شرق استان کرمانشاه بود. بدین منظور 80 هکتار از این جنگل­ها ( 40 هکتار منطقه آتش­سوزی شده و 40 هکتار منطقه شاهد) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 80 قطعه نمونه 1000 مترمربعی به شکل دایره به روش تصادفی – سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری 100× 100 متر برداشت شد. نتایج نشان داد که آتش­سوزی در لایه­ درختی و زادآوری باعث تغییر در ترکیب جنگل نشده است و در هر دو منطقه برودار (<em>Q. brantii</em>) گونه غالب بود. اما تراکم درختی و زادآوری و همچنین تراکم جست­ها به طور معنی­دار در منطقه آتش­سوزی شده بیش­تر و بالعکس در لایه درختچه­ای کمتر از منطقه شاهد به دست آمد. تعداد درختان در طبقات قطری پایین بیشتر بود. این موضوع در میانگین قطر برابرسینه و سطح مقطع برابر سینه اثر گذار بود، به­طوری­که با افزایش قابل توجه درختان کم قطر در منطقه آتش­سوزی شده میانگین قطر و به تبع آن سطح مقطع کم­تر از منطقه شاهد حاصل شد که این مسأله نشان می­دهد که جنگل پس از گذشت نه سال از وقوع آتش­سوزی تا حدودی مراحل بازسازی خود را طی کرده و تبدیل به جنگل جوان شده است.