بررسی برخی شاخص‎های رویشی مؤثر در گزینش گونه‌های ولیک توسط پروانه لیسه (Hyponomeuta padella ) در جنگل‎های بازفت

Abstract

تنش­های محیطی اعم از خشکسالی و چرای مفرط دام باعث هجوم انواع آفات به درختان در جنگل‌‌‌های زاگرس مرکزی شده است. به‎منظور ارزیابی رفتار میزبان‌گزینی پروانه لیسه زالزالک (<em>Hponomeuta padella</em>) شش رویشگاه آلوده با شیب، جبهه و ارتفاعات مختلف از سطح دریا در جنگل‎های بازفت در زاگرس مرکزی انتخاب شدند. نمونه‎برداری در ماه­های خرداد و تیر سال 1391 انجام شد. سطح هر رویشگاه به پلات­های بزرگ یک هکتاری تقسیم شد و علاوه بر شرایط رویشگاه و جنگل، ابعاد و مشخصه‌های رویشی درختان ولیک در پلات­ها، شامل تراکم جنگل و همچنین درختان ولیک، قطر برابر سینه، ارتفاع، فاصله میان گره‎‌های سرشاخه‌ها، تقارن تاج و شدت آلودگی درختان به آفت لیسه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که عدم تقارن تاج درخت به واسطه ابتلای درختان ولیک به آفت رخ نمی‌دهد، ولی رشد بین‌گره‌ای سرشاخه‌ها افزایش می‌یابد. بر اساس این نتایج، به طور قطع می‌توان علت اصلی ترغیب‌کننده شیوع آفت در جنگل‌های بازفت را تراکم درختان ولیک و همین‌طور نسبت تعداد این درختان به گونه اصلی یعنی برودار (<em>Quercus brantii</em>) اعلام کرد. حداقل تعداد ١٠ اصله درخت ولیک در هکتار و یا این که دست‌کم یک سوم درختان جنگل را شامل شوند، برای استقرار تراکم بالای آفت لازم می‌باشد. نتایج این تحقیق می­تواند در شناسایی مناطق آلوده به لیسه زالزالک و تعیین عوامل مؤثر در افزایش شدت آلودگی آفت در جنگل‌های بازفت کمک شایانی کند.