مطالعه چهار رقم بابونه(Matricaria chamomila L.) اصلاح شده در شرایط آب و هوایی ایران

Abstract

بابونه با نام علمی (<em>Matricaria chamomila </em>L<em>.</em>) یک گیاه دارویی ارزشمند است که از گل‌های آن در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده فراوانی می شود. اسانس این گیاه دارای ترکیبهای ارزشمندی چون کامازولن، آلفابیسابلول و آلفا بیسابلول اکسید A و B می‌باشد. باتوجه به نیاز صنایع داروسازی داخلی به این گیاه و با درنظر گرفتن خواص کیفی بابونه‌های خودروی ایران بذرهای چهار رقم اصلاح شده جرمانیا، بودگلد، بونا و گورال که از آلمان و اسلواکی خریداری شد در شرایط آب و هوایی مشهد کشت گردید. درمرحله گلدهی کامل شاخص‌های رشد مانند ارتفاع بوته، قطر گل، درصد ماده خشک، عملکرد گل و میزان اسانس و میزان کامازولن موجود در اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که در ارقام بودگلد و گورال ارتفاع بوته به طور معنی‌داری بیشتر از دو رقم دیگر بود در حالی که اندازه گل در ارقام بودگلد و بونا به طور معنی‌داری بیشتر از ارقام گورال و جرمانیا بود. از نظر عملکرد گل، رقم گورال با مقدار 15/221 گرم گل خشک در متر مربع برتر از بقیه بود و از این نظر با رقم بودگلد اختلاف معنی داری نداشت. کمترین عملکرد گل برابر 95/104 گرم گل خشک در متر مربع و مربوط به رقم بونا بود. مقایسه میزان اسانس ارقام نشان داد که بین برداشت‌ها در هر رقم از این نظر اختلاف قابل توجهی وجود دارد. بیشترین میزان اسانس برابر965/0 درصد وزنی و در برداشت اول رقم بونا بدست آمد، در حالی که کمترین میزان اسانس برابر 627/0 درصد وزنی و از برداشت سوم رقم جرمانیا حاصل شد. مقایسه میزان کامازولن موجود در نمونه ها نشان داد که بابونه‌های مورد بررسی در تحقیق بین 6/9 تا 14 درصد کامازولن دارند. مقایسه کامازولن در برداشت‌های متوالی نشان داد که در هر چهار رقم مورد بررسی میزان کامازولن در برداشت دوم بیشتر از برداشت اول و سوم است. با توجه به کلیه نتایج بدست آمده می‌توان اظهار نمود که از نظر رشد و نمو و میزان اسانس و کامازولن در میان ارقام مورد بررسی در این تحقیق ارقام بودگلد و گورال برتر از بقیه بوده و برای شرایط آب و هوایی مشهد توصیه می‌گردند.