شناسایی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس و بررسی ساختارهای ترشحی گیاه Scrophularia striata Boiss.

Abstract

گونه <em>Scrophularia striata</em> Boiss. متعلق به تیره <em>Scrophulariaceae</em><em> </em>بوده که در استان لرستان با نام محلی تشنه دارو معروف است. این گیاه از دامنه کوه‌های شمال غرب شهرستان کوهدشت در منطقه تنگ‌سیاب واقع در استان لرستان جمع‌آوری گردید و پس از خشک کردن گیاه در سایه، اسانس‌گیری از بخش‌های هوایی آن شامل ساقه، برگ و میوه با روش تقطیر با آب انجام شد. شناسایی ترکیب‌های موجود در اسانس به وسیله کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) انجام گردید. مطالعات آناتومیکی نیز توسط روش رنگ‌آمیزی مضاعف با استفاده از دو رنگ سبز متیل و قهوه‌ای بیسمارک انجام شد. آنالیز اسانس <em>S. striata</em> منجر به شناسایی 34 ترکیب شد که 3/90% از کل اسانس را شامل می‌شود.<em> </em>نتایج این بررسی نشان داد که لینالول (3/18%)، 6، 10، 14- تری‌متیل پنتا دکان- 2- اون (4/8%)، دی‌بوتیل فتالات (9/6%) و بتا-داماسکون (9/5%) مهمترین ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس را شامل می‌شوند. از طرف دیگر، بررسی‌های آناتومیکی نیز نشان داد که در زیر اپیدرم و در منطقه پوست ایدیوبلاست‌های ترشح‌کننده اسانس و ترکیب‌های ترپنوئیدی مشاهده می‌شوند.