اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان ماده مؤثره ماریتیغال (Silybum marianum L.)

Abstract

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان مواد مؤثره گیاه دارویی ماریتیغال، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تاریخ کاشت (اول مهر، 20 مهر و 10 آبان) و 3 تراکم بوته (4، 6 و 8 بوته در مترمربع) در دو منطقه رشت و رودبار در استان گیلان در سال 88-1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که فیلوکرون تحت تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفته و با تأخیر در تاریخ کاشت از اول مهر تا 10 آبان، فیلوکرون کاهش و سرعت ظهور برگ افزایش یافت. بیشترین سرعت ظهور برگ در هر دو مکان از تاریخ کاشت 20 مهر (6/8 و 7/7 روز به‌ترتیب در رشت و رودبار) بدست آمد. با افزایش تراکم بوته نیز فیلوکرون افزایش یافت و کمترین مقدار فیلوکرون و به‌عبارتی بیشترین سرعت ظهور برگ از مزرعه رودبار و تراکم 4 بوته در مترمربع (7/7 روز) بدست آمد. اثر تاریخ کاشت بر میزان ماده مؤثره سیلی‌بین بذر در مزرعه رودبار معنی‌دار بود (872/1 میلی‌گرم در گرم وزن خشک در تاریخ کاشت اول مهر)، اما در مزرعه رشت، تاریخ کاشت اثر معنی‌داری بر میزان سیلی‌بین نداشت. اثر تراکم بوته نیز در هیچ یک از دو منطقه آزمایش بر میزان سیلی‌بین و عملکرد سیلی‌بین در هکتار معنی‌دار نبود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نیز اثر تاریخ کاشت را بر میزان سیلی‌بین و اثر متقابل مکان در تاریخ کاشت را بر عملکرد سیلی‌بین در هکتار معنی‌دار نشان داد. به‌طوری که بیشترین مقدار عملکرد سیلی‌بین (31/1 کیلوگرم در هکتار) از تاریخ کاشت اول مهر در منطقه رودبار بدست آمد. براساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که تأخیر در کاشت باعث افزایش سرعت ظهور برگ و آمادگی گیاه برای زمستان‌گذرانی می‌شود، اما تأثیری در افزایش ماده مؤثره آن ندارد.