اثر کنه‌کشی برخی ترکیب‌های فرموله شده بر پایه عصاره زیتون تلخ و اسانس‌های گیاهی روی کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae)

Abstract

کنه تارتن دولکه‌ای (<em>Tetranychus urticae</em> Koch) یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین آفات محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی می‌باشد. استفاده مکرر از سموم شیمیایی، توسعه مقاومت به آفت‌کش‌ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی، به علت کم‌خطر بودن برای انسان و پستانداران، تجزیه سریع و خطرات به‌مراتب کمتر زیست‌محیطی، توجه خاصی را به‌عنوان عوامل جایگزین آفت‌کش‌های شیمیایی به خود جلب کرده‌اند. در این پژوهش سمّیت تماسی 9 ترکیب فرموله شده بر پایه اسانس‌های گیاهی شامل رزماری، پونه، نعناع فلفلی و دارچین همراه با عصاره میوه زیتون تلخ به روش غوطه‌ورسازی روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها در دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 5±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، ترکیب فرموله شده بر پایه عصاره میوه زیتون تلخ و اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی (زیتون تلخ 5%+ نعناع فلفلی 2%+ رزماری 2%)، به‌طور معنی‌داری بیشترین میزان کشندگی و کمترین مقدار LC₅₀ و LC₉₀ (به‌ترتیب 399/3 و 102/10 میلی‌لیتر بر لیتر) را 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ کنه تارتن دولکه‌ای داشته است و توانمندی قابل‌توجهی را در مدیریت این آفت داراست.