تأثیر زمان، دما و شرایط نگهداری بر برخی صفات فیتوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی گیاه دارویی علف‌چشمه (Nasturtium officinale L.)

Abstract

در این پژوهش اثر دو دمای صفر و پنج درجه سانتی‌گراد و دو نوع بسته‌بندی دارای تهویه و بدون تهویه بر عمر انباری گیاه دارویی علف‌چشمه (<em>Nasturtium officinale </em>L.) مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات صفاتی از قبیل محتوای اسیدآسکوربیک، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، محتوای ترکیب‌های فنلی کل، رنگ و مواد جامد محلول در طول 14 روز اندازه‌گیری شد. در طول مدت انبار کردن مقدار فلاونوئیدها کاهش معنی‌داری نشان داد و از 42/46 میلی‌گرم در گرم وزن خشک قبل از انبار کردن به 19/36 میلی‌گرم بعد از 14 روز رسید. محتوای اسید آسکوربیک قبل از انبار کردن 1/68 میلی‌گرم بر 100 گرم وزن تر بود؛ به‌طوری که پس از هفت روز این مقدار به 5/63 میلی‌گرم و بعد از 14 روز به 08/55 میلی‌گرم رسید، این تغییرات در سطح 1% معنی‌دار بود. عامل زمان و نوع بسته‌بندی اثر معنی‌داری در سطح 1% بر میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی علف‌چشمه در طول انبار کردن داشتند. مقدار ترکیب‌های فنلی کل نیز تنها در اثر تیمار زمان افزایش یافت و از 59/11 میلی‌گرم به 59/13 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تر رسید و نوع بسته‌بندی و دما تأثیری بر میزان فنل‌ها نداشتند. البته بسته‌بندی دارای تهویه نسبت به نوع بدون تهویه، آب بافت را بهتر حفظ کرد و نمونه‌های موجود در آن از کیفیت به‌مراتب بهتری برخوردار بودند. در نتیجه بهترین نوع بسته‌بندی، نوع دارای اندکی تهویه و بهترین دما نیز دمای صفر به دلیل تنفس کمتر و حفظ آب و کیفیت ظاهری بهتر بود.