اثر عصاره گیاه تلخ‌بیان (Sophora alopecuroides L.) بر مهار پمپ AcrAB–TolC در باکتری E. coli

Abstract

باکتری‌‌های گرم منفی مقاوم چند دارویی، عفونت‌های واقعاً غیرقابل درمان را سبب می‌شوند. پمپ‌های انتشار به خارج نقش کلیدی در ایجاد مقاومت دارویی در باکتری‌ها دارند. AcrAB-TolC شناخته‌شده‌‌ترین پمپ انتشار به خارج است که اهمیتی برجسته در ایجاد فنوتیپ مقاوم چند دارویی در باکتری <em>E. coli</em> دارد. مهار این پمپ‌ راهکاری برای مقابله با مقاومت دارویی است. هدف این پژوهش بررسی اثر عصاره گیاه تلخ‌بیان (<em>Sophora alopecuroides</em> L.) بر مهار پمپ AcrAB-TolC در موتان‌های <em>E. coli</em> بوده ‌است. عصاره حاوی آلکالوئیدهای تام برای سنجش حداقل غلظت مهاری (MIC) به‌صورت تنها و ترکیب با سیپروفلوکساسین استفاده شد. موتان‌های مقاوم با غلظت کمتر از MIC عصاره، در دوره‌های زمانی مختلف پیش‌تیمار شده و بعد MIC سیپروفلوکساسین تعیین شد. بیان ژن <em>acrA</em> در موتان‌های تیمار شده و نشده با عصاره در حضور و عدم حضور سیپروفلوکساسین با تکنیک PCR زمان واقعی سنجش شد. نتایج نشان داد که عصاره به تنهایی اثر ضدباکتریایی دارد و در غلظتی کمتر از MIC، در ترکیب با سیپروفلوکساسین، دارای اثر سینرژیستی است. همچنین در پیش‌تیمار 36 ساعته موجب کاهش MIC سیپروفلوکساسین شد. نتایج PCR زمان واقعی نشان داد که پیش‌تیمار با عصاره منجر به کاهش بیان ژن <em>acrA</em> شد. در نتیجه، عصاره گیاه در موتان‌های <em>E. coli</em> مقاوم چند دارویی، احتمالاً همانند یک مهارکننده پمپ عمل می‌کند. بنابراین جداسازی بهتر آلکالوئیدهای گیاه و بررسی اثرات آنها می‌تواند راهکاری را برای ساخت داروی جدید فراهم کند.