القاء کالوس و تولید اسید‌های فنولیک درکشت کالوس مریستم انتهایی و رویان گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)

Abstract

نوروزک (<em>Salvia leriifolia</em> Benth.) از خانواده نعناعیان، دارای خواص ضددرد، ضدالتهاب، ضددیابت و آنتی‌اکسیدان است. به‌منظور القاء کالوس از مریستم انتهایی و رویان گیاه نوروزک برای تولید اسیدهای فنولیک آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. جداکشت‌های مریستم انتهایی و رویان بر روی محیط کشت MS همراه با ترکیب‌های مختلف از مواد تنظیم‌کننده رشد 2,4-D (صفر، 1، 2 و 3 میلی‌گرم بر لیتر) با KIN (صفر، 3/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر) و نیز BAP (صفر، 0.5، 1، 2 و 3 میلی‌گرم بر لیتر) با NAA (صفر، 0.5، 1 و 1.5 میلی‌گرم بر لیتر) کشت داده شد. پس از چهار هفته درصد تولید کالوس، وزن تر و خشک کالوس‌ها بررسی گردید و تجمع اسید‌های فنولیک با استفاده از تکنیک کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. بهترین تیمار برای القاء و رشد کالوس از مریستم انتهایی و رویان 2,4-D، 2 میلی‌گرم بر لیتر با Kin 1 میلی‌گرم بر لیتر بود. میزان تجمع کافئیک اسید در کالوس‌های رویان در این تیمار به‌طور معنی‌داری بیشتر از برگ گیاه بود و میزان رزمارینیک اسید تولید شده قابل مقایسه با برگ بود. بیشترین میزان سالویانولیک اسیدB از عصاره حاصل از کالوس مریستم انتهایی بدست آمد که حدود سه برابر بیشتر از برگ گیاه نوروزک بود.