بررسی کمّی و کیفی اسیدهای چرب در بذر دو گونه گیاهی شورپسند Salicornia herbacea L. و Suaeda fruticosa (L.) Forssk. به‌عنوان منبع روغن خوراکی

Abstract

تقریباً در تمام مناطق جهان به‌ویژه در مناطق خشک، موضوع شوری خاک در اثر عوامل طبیعی و انسانی در حال تبدیل شدن به یک مشکل عمده است. رشد سریع جمعیت، کمبود آب و افزایش شوری اراضی، عامل تهدیدکننده‌ای برای منابع غذایی محسوب می‌شود. استفاده از گیاهان مقاوم به شوری و خشکی یکی از راه‌کار‌های مهم مدیریتی در تولید مواد غذایی می‌باشد، گیاهان شورپسند (هالوفیت‌ها) ازجمله این گیاهان هستند و قابلیت کاربرد در تولید بذر، روغن و تولید گیاهان دارویی و علوفه را دارند. این پژوهش برای بررسی ویژگی‌های کمّی و کیفی روغن، ازجمله شناسایی اسید‌های چرب اشباع و غیراشباع در دو گیاه شورپسند <em>Suaeda fruticosa</em> (L.) Forssk. و <em>Salicornia herbacea</em> L. انجام شد. بدین‌منظور بذرهای مورد مطالعه از ایستگاه تحقیقات گرمسار و کال‌شور جمع‌آوری شدند. در این تحقیق برای نمونه‌گیری از جامعه مورد مطالعه از روش تصادفی با استفاده از پلات‌گذاری تکرار‌دار استفاده شد. اندازه‌گیری بازده روغن با استفاده از روش سوکسوله و با استفاده از حلال انجام شد. پس از تهیه متیل‌استر روغن با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) مورد تجزیه قرار گرفت. سپس اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و براساس داده‌های بدست آمده میانگین‌ها با استفاده از آزمون LSD در سطح 5% مقایسه شدند. میانگین بازده روغن در گیاه <em>Suaeda fruticosa</em> برابر 30.76% و در گیاه <em>Salicornia herbacea</em> برابر با 13.88% شد. در هر دو نمونه گیاهی اسید چرب اشباع غالب پالمتیک اسید و اسید چرب غیراشباع غالب لینولئیک اسید بود. نتایج بیانگر آن است که گیاه <em>Suaeda fruticosa</em> با توجه به بازده بالای روغن و همچنین مقدار و ترکیب اسیدهای چرب غیر اشباع قابل رقابت با دیگر دانه‌های روغنی بوده و قابلیت این را دارد که به‌عنوان منبع جدید روغن خوراکی مورد استفاده قرار گیرد.