بررسی توان دگرآسیبی (آللوپاتی) عصاره‌های برگ اکالیپتوس (Eucalyptus globules Labill.) بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه علف هرز عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.)

Abstract

سالانه مقادیر بسیار زیادی علف‌کش شیمیایی برای کنترل علف‌های هرز در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علف‌کش‌ها سبب جستجوی راه‌هایی مناسب‌تر برای مدیریت علف‌های هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که می‌توانند برای مدیریت علف‌های هرز در تولید علف‌کش‌های طبیعی مورد استفاده قرار گیرند. بر این اساس، این پژوهش به‌منظور استفاده از عصاره‌های برگ اکالیپتوس (<em>Eucalyptus globules </em>Labill.) در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده (<em>Physalis alkekengi</em> L.) انجام شد. در این آزمایش از 5 نوع حلال آب، متانول، استون، اتیل استات و بنزن برای عصاره‌گیری استفاده شد و تأثیر هر عصاره در 5 غلظت 0، 1.25، 2.5، 5 و 10 گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تمام عصاره‌ها با افزایش غلظت عصاره، شدت بازدارندگی از جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه بیشتر شد. از میان عصاره‌ها، عصاره‌های متانولی و بنزنی بیشترین اثر دگرآسیبی و عصاره‌های آبی و استونی کمترین اثر را داشتند. طبق نتایج، عصاره متانولی دارای اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه علف هرز عروسک پشت پرده بود. به‌طوری‌که کمترین درصد جوانه‌زنی (54.33%) و کندترین سرعت جوانه‌زنی (1.24 جوانه در روز) مربوط به عصاره متانولی بود. بنابراین امکان استفاده از عصاره متانولی با غلظت‌های 5 و 10 گرم در لیتر در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده وجود دارد. عصاره بنزنی نیز در غلظت‌های بالا اگرچه اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانه‌زنی نداشت اما به‌شدت در کاهش رشد گیاهچه مؤثر بود که می‌تواند در برنامه مدیریت طبیعی کنترل علف هرز عروسک پشت پرده مورد توجه قرار گیرد.