بررسی ارتباط سطح سرمی ویسفاتین با شاخص‌های آنتروپومتریک و میزان وزنگیری دوران بارداری مادر

Abstract

مقدمه: ویسفاتین یک آدیپوکین­ مترشحه از بافت چربی است که به ‌نظر می­رسد با میزان وزن­گیری در دوران بارداری مرتبط باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی سطح سرمی ویسفاتین در بارداری و ارتباط آن با شاخص­های آنتروپومتریک و وزن­گیری دوران بارداری مادر انجام شد.<br /> روش­کار: این مطالعه کوهورت در بازه زمانی آذر ماه سال 1394 تا شهریور سال 1395 بر روی 56 زن باردار 40-18 ساله در سه ماهه­ اول بارداری که برای مراقبت‌های دوران بارداری به مراکز جامع سلامت پرجمعیت مراجعه کرده بودند، انجام شد. زنان باردار از نظر شاخص توده بدنی قبل از بارداری به دو گروه A (BMI طبیعی) و B (BMI بالاتر از طبیعی) تقسیم­بندی و همگن شدند. سطح سرمی ویسفاتین در هفته‌های 12-6 و 20-15 بارداری به روش ELISA سنجش شد. روش گردآوری اطلاعات شامل: مشاهده، معاینه و مصاحبه بیمار با استفاده از پرسشنامه در سه بخش اطلاعات فردی، تاریخچه مامایی و طبی مادری و متغیرهای جنینی، نتایج آزمایشگاهی بود. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS و آزمون­های کای دو نمونه­ای، من‌ویتنی، آزمون رتبه علامت‌دار ویلکاکسون، رگرسیون و آزمون همبستگی رتبه­ای اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی­دار در نظر گرفته شد.<br /> یافته­ها: میانگین ویسفاتین سرمی از سه ماهه اول بارداری به سه ماهه دوم بارداری در هر دو گروه به‌طور معنی­داری افزایش پیدا کرده بود (به‌ترتیب 005/0=p_a و 001/0= p_bدر گروه Aو B). میانگین سطح سرمی ویسفاتین سه ماهه دوم بارداری گروه B نسبت به گروه A به‌طور معناداری بیشتر بود (04/0=p). میزان وزن­گیری در طی سه ماهه دوم بارداری گروه A به‌طور معناداری در مقایسه با گروه B بیشتر بود (03/0=p). سطح ویسفاتین سه ماهه دوم ارتباط مثبت و معناداری با شاخص توده بدنی سه ماهه سوم بارداری در گروه A داشت (01/0=p، 54/0=r).<br /> نتیجه­گیری: الگوی افزایشی در غلظت ویسفاتین پلاسمای مادر با پیشرفت بارداری در زنان باردار در گروه با شاخص توده بدنی طبیعی ممکن است تابعی از تغییرات افزایشی در بافت چربی احشایی باشد که در افزایش انعطاف­پذیری متابولیسم مادران در بارداری و کاهش بروز بیماری­های متابولیک نقش داشته باشد.