بررسی تأثیر مدل 5آ بر تغییر رفتار فعالیت فیزیکی در زنان باردار با اضافه وزن

Abstract

مقدمه: اضافه وزن و چاقی، یک چالش قابل توجه برای مراقبت دوران بارداری می‌باشد. حدود 50% از زنان با شاخص توده بدنی بالای 25 کیلوگرم بر متر مربع باردار می‌شوند که می‌تواند با افزایش خطر بارداری همراه باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر مدل 5آ بر تغییر رفتار فعالیت فیزیکی در زنان باردار دارای اضافه وزن انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال 95-1394 بر روی 120 زن باردار با اضافه وزن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی ارومیه انجام شد. گروه کنترل مراقبت‌های معمول را دریافت و گروه مداخله آموزش چهره به چهره فعالیت فیزیکی بر اساس مدل خودمدیریتی 5آ را دریافت کرد. این مطالعه طی 3 ماه در قالب 5 مرحله سؤال، ارزیابی، راهنمایی، توافق، کمک و پیگیری به اجرا درآمد. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه فعالیت فیزیکی در بارداری انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماریSPSS (نسخه 21) و آزمون‌های تی‌مستقل، کای دو و آنالیز کواریانس انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: متوسط سطح کل فعالیت فیزیکی در گروه کنترل در شروع و پایان مداخله 89/38±30/74 و 67/25±37/60 و در گروه مداخله 70/15±32/88 و 14/35±30/117 مت بر دقیقه بود. در پایان مداخله اختلاف دو گروه بر اساس الگوی فعالیت فیزیکی و میزان وزن‌گیری معنی‌دار بود. متوسط فعالیت فیزیکی بین دو گروه در پایان مداخله تفاوت معنی‌داری داشت (001/0>p). آنالیز کوواریانس، تفاوت آماری معنی‌داری را بین دو گروه بر اساس فعالیت فیزیکی کل و تغییرات وزن پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر نشان داد (001/0>p). نتیجه‌گیری: مداخله خودمدیریتی بر اساس مدل 5آ می‌تواند نقش مؤثری در تغییر رفتار زنان باردار داشته باشد و منجر به ایجاد انگیزه، تغییر نگرش و رفتار آنان شده و به آنها کمک می‌کند برای بهبود وزن‌گیری طبق دستورالعمل و به‌دست آوردن وزن مناسب در بارداری، رفتار و سبک زندگی خود را مدیریت کنند.