دیابت بارداری و ارتباط تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت با آن بر اساس مدل سازمان جهانی بهداشت در ایران: مرور سیستماتیک

Abstract

مقدمه: دیابت بارداری یک مشکل بهداشتی در حال افزایش در سراسر دنیا و یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری می‌باشد که آثار متعددی بر مادر و جنین می‌گذارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی مقالات انجام شده در ارتباط با دیابت بارداری و ارتباط تعیین‌کننده‌های ‌اجتماعی سلامت با آن در ایران انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه مرور سیستماتیک مقالات چاپ شده موجود در پایگاه‌های ‌اطلاعاتی Iranmedex، Magiran، SID، Irandoc، pubmed و Google Scholar جستجو شدند. جستجو کامل با استفاده از کلید واژه‌های دیابت بارداری، عوامل خطر، تعیین‌کننده ساختاری، تعیین کننده بینابینی، شیوع، ایران برای مقالات فارسی و معادل آن‌ها برای مقالات انگلیسی انجام شد. پس از تکمیل جستجو و ارزیابی مقالات با استفاده از چک لیست، تعداد 42 مقاله که در سال‌های 2000- 2016 در ایران انجام شده بود، وارد مطالعه شدند. یافته‌ها: از مجموع42 مطالعه مورد بررسی، 14 مطالعه عوامل مرتبط با دیابت بارداری، 8 مطالعه عوامل مرتبط با دیابت بارداری و شیوع دیابت بارداری و 20 مطالعه تنها شیوع دیابت بارداری را گزارش کرده بودند. شیوع دیابت بارداری بین 9/29-25/1% گزارش شده است. عوامل مرتبط با دیابت بارداری در مقالات شامل: عوامل ساختاری (تحصیلات، شغل، درآمد، طبقه اجتماعی و قومیت)، عوامل بینابینی (استرس، حمایت اجتماعی، خشونت، ناامنی غذایی، رفتارهای بهداشتی نادرست) و مراقبت‌های بهداشتی بودند. نتیجه‌گیری: دیابت بارداری یک مشکل شایع است که فاکتورهای متعددی از عوامل تعیین‌کننده اجتماعی سلامت با آن در ارتباط هستند. لذا در بسیاری از موارد اتخاذ مداخلات مناسب از جمله آموزش، خودمراقبتی و افزایش مراقبت‌های دوران بارداری برای کاهش این پیامد و عوارض بعدی آن‌ها در افراد پرخطر ضروری به نظر می‌رسد.