بررسی ویژگی‌های ژئوشیمیایی مجموعة نفوذی نطنز، شمال اصفهان

Abstract

<span lang="FA" dir="RTL">منطقة نطنز در 120 کیلومتری شمال شهر اصفهان واقع شده است. از نظر تقسیمات زمین‌شناسی، این منطقه در کمربند آتشفشانی ارومیه دختر قرار گرفته است. در این ناحیه توده‌های نفوذی به سن الیگو- میوسن در سنگ‌های آتشفشانی متعلق به ائوسن نفوذ کرده­اند. مجموعة نفوذی نطنز از نظر سنگ‌شناسی، شامل انواعی همچون گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت، کوارتزمونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت است. بررسی‌های صحرایی، کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که ماگمای مادر مجموعة گرانیتوییدی منطقه از نوع </span><span>I</span><span lang="FA" dir="RTL"> و کالک‌آلکالن بوده، از نظر درجة اشباع از آلومینیوم (</span><span>ASI</span><span lang="FA" dir="RTL">) متاآلومین محسوب می‌شود. ماگمای سازندة گابروی منطقه از ذوب گوشتة فوقانی متاسوماتیزه حاصل شده که قبل از جایگزینی، اندکی فرآیند تفریق را متحمل شده است. ماگمای مادر مجموعة گرانیتوییدی معادل ماگمای دیوریتی منطقه بوده که خود، حاصل اختلاط ماگمای مافیک مشتق شده از گوشته و ماگمای منتج از ذوب پوسته است. همچنین، مطالعات ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی کمیاب نشان می‌دهد که این سنگ‌ها در قلمرو کالک‌آلکالن مربوط به مناطق برخوردی (حواشی فعال قاره‌ای) قرار می‌گیرند. همچنین الگوی تخت عناصر نادر خاکی نشان می‌دهد که ﻣﻨﺸﺄ ماگمای اولیة این مجموعه در خارج از محدودة پایداری گارنت است. کلیة شواهد پترولوژیک نشان می‌دهد که در تکوین سنگ‌های منطقه فرآیند تفریق از دیوریت تا مونزوگرانیت نقش اصلی را داشته است. محیط تکتونیکی مجموعة نفوذی مورد نظر با فعالیت ماگماتیسم در حین فرورانش و یا بر اثر فازهای کششی پس از تصادم قاره‌های عربی و ایران مرکزی قابل انطباق است</span>