تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد بر کالوس‌زایی، باززایی و تولید سوخ در گیاه والک (Allium akaka subsp. akaka)

Abstract

والک (Allium akaka subsp. akaka) گیاهی دارویی از خانواده Amaryllidaceaeاست. این گیاه بومی ایران بوده و به‌دلیل برداشت بی‌رویه در معرض خطر انقراض قرارگرفته است. والک دارای ویژگی خواب بذر است و تاکنون مطالعه‌ای برای تکثیر درون شیشه‌ای آن انجام نشده است. در این مطالعه تأثیر تنظیم کننده‌های رشد بر کالوس‌زایی و باززایی در این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تأثیر درصد ساکارز و حضور تنظیم کننده‌ رشد ABA بر تولید سوخ در برگساره‌های باززا شده ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بالاترین کالوس‌دهی (7/93%) در 1/0 میلی‌گرم بر لیتر NAA به همراه 5/0 میلی‌گرم بر لیتر TDZ مشاهده شد. بیش‌ترین درصد باززایی (6/91%) نیز در 1 میلی‌گرم بر لیتر NAA یا IBA به همراه 1 میلی‌گرم بر لیتر TDZ حاصل گردید، درحالی که بالاترین میزان تولید برگساره (7/9 برگ) متعلق به تیمار 5/0 میلی‌گرم بر لیتر NAA به همراه 5/0 میلی‌گرم بر لیتر TDZ بود. بیش‌ترین درصد تولید سوخ از برگساره‌ها (100%) در محیط کشت حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر ABA به همراه 6% ساکارز بدست آمد. گیاهچه‌های تولید شده به گلدان منتقل شدند.