اثر عوامل ادافیک در پراکنش گروه‌های بوم‌شناختی گیاهی (مطالعه موردی: ذخیره‌گاه جنگلی شمشاد سی‌سنگان)

Abstract

هدف از این تحقیق، طبقه‌بندی گروه‌های بوم‌شناختی و تحلیل گرادیان آنها بر اساس ویژگی‌های فیزیکی- شیمیایی خاک در ذخیره‌گاه جنگلی شمشاد سی‌سنگان است. برای این منظور، 46 قطعه نمونه به صورت سیستماتیک- انتخابی با ابعاد شبکه 200 متری به مساحت 400 متر مربع، در سطح منطقه پیاده شد. در هر قطعه نمونه، ابتدا مقادیر درصد تاج پوشش گونه‌ها بر اساس ضرایب فراوانی- غلبه براون- بلانکه ثبت و سپس نمونه‌برداری خاک در دو عمق 0-15 و 15- 30 سانتی‌متر به منظور اندازه‌گیری خصوصیاتی نظیر OC، N، P، K، C/N، pH ،EC، Lime، بافت و درصد رطوبت انجام شد. با استفاده از تحلیل TWINSPAN و بر مبنای درصد تاج پوشش گونه‌ها، تعداد سه گروه بوم‌شناختی در منطقه تعیین و با استفاده از دو روش تحلیل تطبیقی قوس‌گیری شده (DCA) و تحلیل تطبیق متعارفی (CCA)، روابط بین گروه‌های بوم‌شناختی با خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک تبیین شد. نتایج نشان داد که در شکل‌گیری گروه‌های بوم‌شناختی گیاهی منطقه، عوامل خاکی شامل درصد ذرات سیلت و رس، کربن آلی، نیتروژن و C/N در عمق اول، درصد رطوبت و مقدار فسفر قابل جذب در تیپ فاقد شمشاد و درصد شن، اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، پتاسیم قابل جذب، کربن آلی،نیتروزن کل و C/N در عمق دوم در تیپ شمشادی مؤثر بوده است. نتایج طبقه‌بندی گروه‌های بوم‌شناختی در دو پلاتی گونه- محیط و قطعه نمونه- محیط تحلیل CCA نشان داد که قطعات نمونه و گونه‌های شاخص هر یک از واحدها در دیاگرام رسته‌بندی نیز از یکدیگر متمایز هستند.