بررسی باروری جنسی و تعیین گروه‌های سازگاری رویشی در جدایه‌های Glomerella cingulata جدا شده از درختان مرکبات استان مازندران

Abstract

قارچ Glomerella cingulataعامل بیماری آنتراکنوز درختان مرکبات در شمال و جنوب ایران است. 67 جدایه تک اسپور شده به دست آمده از درختان مرکبات استان مازندران برای این بررسی استفاده شد. تشخیص هموتال و هتروتال بودن قارچ در این آزمایش روی محیط اختصاصی YPSS انجام شد. برای تشخیص هموتال بودن، ابتدا جدایه‌ها به تنهایی روی این محیط کشت شدند و در نور متناوب و دمای ?C21 به مدت 21-15 روز قرار گرفتند. ارزیابی‌ها نشان دادند که 8/8% جدایه‌ها در کشت منفرد تولید پریتسیوم کردند و هموتال می‌باشند و سایر جدایه‌ها در کشت‌های منفرد تولید پریتسیوم نکردند. در تلاقی بین جدایه‌ها تحت شرایط فوق، تنها برای 12 تلاقی پریتسیوم بارور تولید گردید و 25% از جدایه‌ها به عنوان هتروتال تشخیص داده شدند. پریتسیوم‌های حاصل گرد با گردن دراز و دیواره صاف بودند. آسک‌ها به صورت مجتمع داخل پریتسیوم‌ها قرار گرفته و هر آسک دارای هشت آسکوسپور تک سلولی بود. از بین 67?جدایه 41 جدایه برای شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی مورد آزمایش قرار گرفتند. جدایه‌ها برای به دست آمدن جهش یافتگان nit روی محیط واجد کلرات پنج درصد کشت شدند. تشخیص فنوتیپ جهش یافتگان nit به کمک محیط های افتراقی واجد نیتروژن انجام شد. سه جهش یافته nit 1، nit 3و nit M به ترتیب با فراوانی 66%، 56% و53% شناسایی شدند. برای گروه‌بندی جدایه‌ها، تلاقی جهش یافتگان nit جدایه‌های مختلف روی محیط MM انجام شد که ابتدا تلاقی‌های درون جدایه‌ای انجام شد تا جدایه‌های HSI حذف شوند که دو جدایه خود ناسازگار بودند. در آزمایش‌های سازگاری رویشی تمامی کشت‌ها و تلاقی‌ها در دمای ?C25 و در تاریکی قرار گرفتند. در تلاقی جهش یافتگان nit جدایه‌های مختلف، به جز سه تلاقی از کل، سایر تلاقی‌ها نتوانستند هتروکاریون تشکیل دهند. با بررسی‌ها دو گروه دو عضوی به دست آمد ولی سایر جدایه‌ها نتوانستند در تلاقی‌های بین جدایه‌ای هتروکاریون تشکیل دهند، اما با این حال نامگذاری شدند. جدایه‌هایی که در آزمایش باروری جنسی توانایی تشکیل پریتسیوم را داشتند (هموتال و هتروتال) با جدایه‌هایی که در بررسی گروه‌های سازگاری رویشی تشکیل هتروکاریون دادند، متفاوت بودند. در این آزمایش اکثر جدایه‌ها نتوانستند در تلاقی‌های بین جدایه‌ای هتروکاریون تشکیل دهند و به صورت تک عضوی باقی ماندند که بیانگر تنوع در بین جدایه‌ها می‌باشد. عامل ایجاد تنوع را می‌توان وجود چرخه جنسی و جهش دانست که در این تحقیق وجود باروری جنسی اثبات شد.