بررسی اثر چند محیط کشت جامد و مایع روی اسپورزایی قارچ (Beauveria bassiana (Hyphomycetes: Moniliales

Abstract

شناسایی شرایط محیطی بهینه و فاکتورهای موثر در ‌رشد و اسپورزائی قارچهای بیمارگر حشرات در تولید انبوه و بکارگیری آنها ضروری است. در این راستا، در تحقیق حاضر اثر چند محیط کشت مایع و جامد روی رشد قارچ Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمایشها روی B. bassiana نشان داد که اثر نور (0001/0=p)، محیط‌های غذایی مختلف (0001/0=p) و اثر متقابل آنها (0027/0=p) در تولید بلاستوسپور معنی‌دار بوده و عصاره سیب‌زمینی بالاترین تولید بلاستوسپور را داشت. اما مشخص گردید که برخلاف نور (0006/0=p) و محیط‌های غذایی مختلف (0001/0=p) که در وزن خشک بلاستوسپور تولید شده موثرند، اثر متقابل آنها در این مورد موثر نمی‌باشد (1547/0=p). ارزیابی تولید روزانه بلاستوسپور مشخص نمود که بین روند تولید بلاستوسپور در روزهای مختلف اختلاف معنی‌دار وجود دارد (0001/0=p)؛ این روند در روزهای اول تا سوم زیاد و در روزهای بعد کند گردید. استفاده از محیط‌های غذایی مایع جایگزین برای تولید بلاستوسپور قارچ نیز نشان داد اثر کیفیت این محیط‌های غذایی در تولید بلاستوسپور معنی‌دار بوده (0004/0=p) و بر این اساس عصاره سیب‌زمینی بالاترین و عصاره ارزن پایین‌ترین میزان اسپور تولید شده را داشت. در هر یک از این آزمون‌ها، با بررسی تغییرات pH در محیط‌های کشت مایع در زمان تولید بلاستوسپور مشخص گردید که فعالیت قارچ باعث کاهش pH اولیه محیط‌ها و اسیدی شدن آنها شده است. نتایج آزمایشها نشان داد کیفیت محیط‌های غذایی جامد نیز بر میزان اسپورزایی این قارچ اثر معنی‌دار داشته (0086/0=p) و بین آنها آرد گندم به همراه ماده جذب کننده رطوبت بالاترین میزان اسپور تولیدی را داشت. همچنین در آزمون دیگری پس از استفاده از ارزن بعنوان محیط پایه جامد برای تولید اسپور مشخص شد که در این مورد نیز اثر مواد همراه و تیمارهای مختلف در تولید اسپور معنی‌دار است (0001/0=p) و تیمار ارزن پخته بیشترین میزان تولید اسپور را داشت.