اثر گیاهخواریTetranychus urticae ، Trialeurodes vaporariorum وAphis gossypii روی عملکرد و ترجیح افراد هم‌گونه به‌واسطۀ میزبان گیاهی

Abstract

پاسخ دفاعی القایی گیاهان به گیاهخواری می‌تواند برهمکنش گیاه را با دیگر موجودات زنده که از آن به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند، تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش آزمایش‌هایی انجام گرفت تا مشخص شود که آیا عملکرد و ترجیح سه آفت <em>Trialeurodes</em> <em>vaporariorum</em>،<em>Tetranychus</em> <em>urticae</em> و<em>Aphis</em> <em>gossypii</em> تحت تأثیر گیاهخواری افراد هم‌گونه روی گیاه خیار قرار می‌گیرد، و اینکه آیا این اثرات به‌صورت موضعی است و یا سیستمیک. طول عمر، زادآوری، و طول دورۀ رشد و نمو قبل از بلوغ به‌عنوان معیارهای عملکرد بررسی شد. نتایج نشان داد که گیاهخواری این آفات می‌تواند مکانیسم مقاومت القایی گیاه خیار را فعال کرده و عملکرد و ترجیح افراد هم­گونه را تحت تأثیر قرار دهد. در مورد شتۀ ­پنبه طول عمر و زادآوری، در مورد کنۀ دولکه‌ای زادآوری و طول دورۀ رشد و نمو، و در مورد سفید­بالک زادآوری به‌طور معنی­داری تحت تأثیر منفی گیاهخواری افراد هم گونه قرار گرفت. نتایج آزمایش‌های عملکرد بسته به ویژگی­ زیستی مورد بررسی و سطح ­بررسی (موضعی و یا سیستمیک) بین خنثی و منفی متغیر بود، هیچ اثر مثبتی در این برهمکنش‌ها مشاهده نشد. بر اساس نتایج می‌توان اشاره کرد که گیاهخواری سفید­بالک گلخانه، کنۀ دولکه­ای و شتۀ پنبه می‌تواند باعث القای مکانیسم مقاومت در گیاه خیار شود و ترجیح افراد هم­گونه را تحت تأثیر قرار ‌دهد. اما سفیدبالک قادر نبود که آسیب وارده شده به گیاه بر اثر گیاهخواری توسط افراد هم­گونۀ خود را تشخیص دهد با اینکه این گیاهان اثر منفی روی عملکرد سفیدبالک داشتند. بر اساس نتایج ترجیح می­توان نتیجه گرفت که توانایی کنۀ دولکه‌ای برای تشخیص گیاهان میزبان مناسب به‌طور محسوسی بیشتر از بقیه بود. عملکرد اثر مقاومت القایی روی عملکرد گیاهخوار همیشه با آزمایش‌های ترجیح حشره هم­راستا نیست. انجام همزمان آزمایش‌های ترجیح و عملکرد گیاهخوار علاوه بر اثر القای مقاومت می‌تواند حساسیت گیاهخوار به تغییر کیفیت میزبان گیاهی را نشان دهد.