بررسی تغییرات بیوشیمیایی و آنزیمی فرمولاسیون نانوامولسیون برخی ‌اسانس‌ها و یک عصاره گیاهی ‏در سفیدبالک پنبهBemisia tabaci (Gennadius) ‎‏ ‏

Abstract

برخی اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی دارای خواص حشره­کشی مطلوبی علیه سفیدبالک پنبه می‌باشند. در این مطالعه سمیت اسانس­های رزماری، نعناع فلفلی، اکالیپتوس و عصاره آویشن باغی فرموله‌شده به­صورت جداگانه در تویین80 و به شکل نانوامولسیون روی پوره­های سن دو سفیدبالک پنبه بررسی گردید. آزمون­های زیست‌سنجی به­روش غوطه‌ورسازی برگ­های حاوی پوره سن دو انجام و مقادیر LC₅₀ تخمین زده شد. مقادیر LC₅₀ اسانس­های رزماری، نعناع فلفلی، اکالیپتوس و عصاره آویشن باغی در تویین80 به ترتیب 4198، 3925، 4312، 9626 و میزان LC₅₀_­­نانوامولسیون اینترکیبات به­ترتیب 2759، 2987، 3189، 5659 میلی‌لیتر بر لیتر به­دست آمد. نتایج نشان داد که نانوامولسیون اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی بیشترین سمیت را روی پوره­های مذکور دارند. همچنین در این تحقیق اثرات مخلوط اسانس­ها و عصاره گیاهی فرموله‌شده روی برخی تغییرات بیوشیمیایی و آنزیمی سفیدبالک پنبه در حشرات تیمارشده با غلظت LC₅₀ تیمار T₁ (امولسیون ترکیب‌شده از سه اسانس­ و عصاره فوق)، تیمار T₂ (امولسیون بر پایه عصاره آویشن باغی) و تیمار T₃ (امولسیون ترکیب‌شده از سه اسانس فوق­) اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم‌های استرازی و گلوتاتیون‌اس- ترانسفرازی تحت تأثیر تیمارهای T₁، T₂ وT₃ افزایش یافت؛ درصورتی­که میزان فعالیت آنزیم‌ استیل‌کولین‌استراز تغییر معنی‌داری را نشان نداد. میزان ذخایر انرژی (چربی، کربوهیدرات و پروتئین کل) در تیمار T₁ وT₃ نسبت به تیمار T₂ و شاهد، کاهش معنی‌داری داشتند؛ هرچند که میزان گلیکوژن کل تغییر معنی‌داری را بین تیمارها و شاهد نشان نداد. بنابراین تیمارهای T₁ و T₃، با القای سم‌زدایی در برخی از آنزیم‌های سم‌زدا و کاهش بعضی از ذخایر انرژی، اثر بیشتری را روی پارامترهای بیوشیمیایی پوره‌های سن دو سفیدبالک پنبه نشان می‌دهند.