مکانیسم‌های مقاومت کنه دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae به آبامکتین

Abstract

کنه دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch از آفات مهم درختان میوه، گیاهان زراعی و زینتی در سراسر جهان می‌باشد. پتانسیل بالای تولیدمثل و کوتاهی دوره زندگی همراه با کاربرد مکرر کنه‌کش‌ها به منظور پایین نگه داشتن جمعیت زیر آستانه اقتصادی، توانایی این کنه را در گسترش مقاومت به کنه‌کش‌ها تسهیل نموده است. در این تحقیق مکانیسم‌های مقاومت کنه دولکه‌ای به آبامکتین مورد بررسی قرار گرفت. آزمون‌های زیست سنجی به روش غوطه وری برگ در مجلول سمی و با استفاده از ماده فرموله شده آبامکتین (EC 25%) انجام شد. به علت ایجاد گیاه‌سوزی توسط آبامکتین در دوزهای بالا (>3100 پی‌پی‌ام)، امکان تخمین دقیق میزان LC50 آن روی جمعیت مقاوم وجود نداشت و نسبت مقاومت به آبامکتین بیش از 3000 برابر بود. سنجش آنزیمی نشان داد که با استفاده از سوبستراهای آلفا نفتیل استات و آلفا نفتیل پروپیونات فعالیت‌های استرازی در جمعیت مقاوم به ترتیب 14/2 و 33/1 برابر بیشتر از جمعیت حساس است. برآورد پارامترهای سینتیکی و میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس- ترنسفراز نیز تفاوت مشخص بین دو جمعیت را نشان داد، به طوری که میزان فعالیت این آنزیم در جمعیت مقاوم 71/1 برابر بیشتر از جمعیت حساس می‌باشد و مقادیر Km و Vmax جمعیت مقاوم با استفاده از سوبسترای CDNB به ترتیب 43/1 و 15/1 برابر کمتر و بیشتر از این میزان در جمعیت حساس بود. به علاوه، نتایج نشان داد که میزان سیتوکروم P450 در جمعیت مقاوم 37/1 برابر بیشتر از این میزان در جمعیت حساس می‌باشد. با توجه به بالا بودن نسبت مقاومت، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که به احتمال زیاد غیرحساس شدن مکان هدف نیز یکی از مکانیسم‌های عمده مقاومت باشد.