اثر تلفیقی دوره آتش‌سوزی و شدت چرا بر شاخص‌های تنوع گیاهی در مراتع نیمه استپی چهارمحال بختیاری

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تلفیقی آتش‌سوزی و چرا بر شاخص‌های تنوع گیاهی در مراتع نیمه استپی استان چهارمحال بختیاری انجام گرفت. بنابراین 16 سایت با دوره‌های مختلف، آتش‌سوزی و شدت چرایی انتخاب و در هر سایت 18 پلات در امتداد ترانسکت‌ها تعیین و نمونه‌برداری به روش سیستماتیک- تصادفی انجام گرفت. سپس شاخص‌های تنوع گونه‌ای و بتا محاسبه گردید. به منظور تعیین اثرات آتش، چرا و سال و اثرات تلفیقی آن‌ها بر شاخص‌های تنوع از آزمون مدل عمومی خطی و برای نشان دادن اثر معنی‌داری بین مناطق آتش و شاهد از آزمون t – استیودنت استفاده شد. نتایج نشان داد که در مناطق با شدت چرایی متوسط با دوره‌های مختلف آتش شاخص‌های تنوع سیمپسون، شانون و غنا در مقایسه با شاهد افزایش اما تنوع بتا کاهش داشته است. درمناطق با شدت چرایی زیاد با دوره‌های مختلف آتش شاخص تنوع سیمپسون و شانون نسبت به منطقه شاهد افزایش و غنای گونه‌ای در مناطق با دوره آتش‌سوزی 3-1 و 5-3 سال بترتیب افزایش و کاهش معنی‌داری یافت. همچنین تنوع بتا در دوره‌های مختلف آتش در مقایسه با شاهد کاهش معنی‌دار داشت. علیرغم احیاء برخی از گونه‌های بوته‌ای در مناطق آتش‌سوزی شده با گذشت زمان، درصد آن‌ها در مقایسه با شاهد کاهش معنی‌داری در شدت‌های چرایی داشت و بیشترین درصد پوشش گراس‌های چندساله در دوره‌های مختلف آتش نیز در مناطق با شدت چرایی متوسط مشاهده گردید. پس از وقوع آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی اعمال مدیریت صحیح مراتع می‌تواند موجبات افزایش کیفیت علوفه قابل استفاده و غنای گونه‌ای را فراهم نماید.