تعیین حد بهره‌برداری مجاز گونه Stipa hohenckeriana در مراتع کردان کرج

Abstract

میزان بهره‌برداری مناسب و مجاز از مرتع باعث حفظ و جلوگیری از تخریب آن، حفظ گیاهان مرغوب و ارتقا وضعیت مرتع می‌شود که نتیجه آن استمرار تولید درازمدت و اقتصادی از مرتع می‌باشد. این فاکتور در شرایط آب و هوایی متفاوت، خاک‌های با حاصلخیزی متفاوت، ماه‌های مختلف فصل چرا و در درجات مختلف وضعیت مرتع بسیار متغیر می‌باشد. هدف از این مطالعه تعیین حد بهره‌برداری مناسب برای گونه کلید <em> </em><em>Stipa hohenckeriana</em>در منطقه کردان می‌باشد. در این تحقیق ابتدا اقدام به انتخاب یک منطقه مناسب و کلیدی به مساحت یک هکتار در منطقه مورد مطالعه گردید و در سال اول حصارکشی و قرق شد. سپس 40 پایه متوسط و هم اندازه انتخاب و برداشت‌های 25، 50، 75 درصد و تیمار شاهد بر روی آنها اعمال گردید (هر 10 پایه یک تیمار). برداشت به‌صورت ماهیانه توسط قیچی باغبانی و در فصل چرای منطقه انجام شد. تأثیر تیمارهای برداشت با تغییرات ایجاد شده در خصوصیات گونه تحت تیمار شامل تولید علوفه و بذر، شادابی، مرگ و میر و رشد اندام هوایی بررسی شد. در نهایت داده‌های مربوط به تولید با طرح اسپلیت پلات با تجزیه مرکب در سال در نرم‌افزار SAS تجزیه شد. نتایج مطالعات آماری اثرات سال و درصد برداشت بر تولید علوفه گونه مورد مطالعه نشان داد که اثر سطوح مختلف برداشت، سال‌های مختلف و اثر متقابل آنها بر تولید علوفه در سطح یک درصد معنی‌دار می‌باشد. این امر نشان می‌دهد که در سال‌های مختلف با وضعیت آب و هوایی متفاوت میزان تولید متفاوت می‌باشد. با توجه به یافته‌های تحقیق حد بهره‌برداری مجاز 25 درصد برای گونه <em>Stipa hohenckeriana</em> مناسب تشخیص داده شد. به‌طوری‌که حد بهره‌برداری تعیین شده می‌تواند در تعیین حد بهره‌برداری مجاز منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه با آن از نظر آب و هوایی به همراه اطلاعات مربوط به سایر گیاهان به‌کار گرفته شود.