اثر شدت چرا بر فرم رویشی گونه‌های گیاهی در مناطق نیمه‌خشک

Abstract

از آنجا که در مطالعات گذشته ارتباط معنی‌داری بین تاج پوشش کل و فاصله از آبشخور پیدا نشده بود. در این تحقیق گونه‌های گیاهی براساس فرم رویشی (درختچه، بوته، علف­گندمی چندساله، پهن­برگ علفی یکساله و چندساله) و همچنین کلاس‌های خوش‌خوراکی ( I، P و PI) طبقه‌بندی شده و با استفاده از آنالیز تجزیه واریانس یک­طرفه تغییرات آنها با فاصله از آبشخور و جهت‌های هشت‌گانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که جهت‌های هشت‌گانه تأثیر معنی‌داری بر تاج پوشش فرم‌های رویشی و کلاس‌های خوش­خوراکی ندارند. اما فرم‌های رویشی و کلاس‌های خوش­خوراکی با توجه به فاصله از آبشخور، دارای واکنش‌های متفاوتی به چرا می‌باشند. به طوری که با فاصله از آبشخور فرم‌های رویشی درختچه، بوته و علف­گندمی چندساله و کلاس خوشخوراکی I افزایش و فرم رویشی پهن­برگ علفی یکساله و کلاس خوش­خوراکی PI کاهش می‌یابد. بنابراین فرم رویشی پهن­برگ علفی چندساله و کلاس خوش­خوراکی P نیز دارای پراکنش یکنواخت می‌باشد. از این رو، با استفاده از نتایج مقایسه میانگین دانکن یک محدوده بحرانی در فاصله 400 متر از آبشخور مشخص شد. در این محدوده در ترکیب گیاهی گونه‌های بوته‌ای و درختچه‌ای کاهش، کلاس خوش­خوراکی I حذف و پهن­برگ علفی‌های یکساله افزایش یافته‌اند و با توجه به تغییرات فرم رویشی علف­گندمی چندساله و کلاس خوش­خوراکی I که به چرا بسیار حساس هستند، می‌توان نتیجه گرفت که تا فاصله 800 تا 1000 متری از آبشخور تمرکز چرا بسیار زیاد می‌باشد