بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش چند گونة گیاهی مناطق بیابانی (مطالعة موردی: حاشیه کویر چاه بیکی استان یزد)

Abstract

این تحقیق به منظور بررسی رابطة بین حضور گونه‌های گیاهی با عوامل محیطی در محدودة حاشیه کویر چاه بیکی استان یزد انجام شد. بعد از تهیه نقشه پوشش گیاهی در منطقة معرف هر تیپ رویشی با روش تصادفی-سیستماتیک در امتداد 5 ترانسکت 500 متری 50 پلات نمونه‌برداری مستقر شد. اندازة پلات‌های نمونه‌برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه‌های گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد. در داخل پلات‌ها، فهرست گیاهان موجود، درصد تاج پوشش و تعداد گیاهان تعیین گردید. همچنین در داخل هر پلات، پروفیل حفر شد که با توجه به مرز تفکیک افق‌ها در منطقه و نوع گیاهان موجود از دو عمق 0-30 و 30-80 سانتی‌متر نمونه خاک برداشت شد و خصوصیات درصد رس، سیلت، ماسه، آهک، گچ، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، کلسیم، منیزیم، کلرید، کربنات، بی‌کربنات و سولفات اندازه‌گیری گردید. به منظور تعیین رابطة حضور گونه‌های گیاهی با عوامل محیطی از روش رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین خصوصیات مؤثر بر پراکنش پوشش گیاهی منطقه، سنگریزه، رطوبت اشباع، آهک، میزان اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک است. حضور گونه‌های <em> Cornulaca monacantha</em>و <em>Calligonum comosum</em> با سنگریزه عمق اول خاک رابطه مثبت و با رطوبت اشباع عمق دوم رابطه منفی دارد. افزایش آهک خاک باعث حضور گونه <em>Seidlitzia rosmarinus</em> می‌شود. حضور گونه <em> Haloxylon aphyllum</em>با اسیدیته خاک بیشترین ارتباط را دارد. افزایش هدایت الکتریکی باعث حضور گونه<em>Tamarix ramosissima</em> می‌شود. <br />