بررسی ارتباط بین خوشخوراکی و ارزش غذایی گونه‌ها در مراتع تحت چرای شتر

Abstract

استان خراسان جنوبی با داشتن مراتع وسیع با آب و هوای خشک و نیمه‌خشک و گونه‌های خاص گیاهی یکی از نواحی مستعد زیست و پرورش شتر می‌باشد. علی‌رغم اهمیت شترداری در این استان تا بحال در زمینة گزینش گونه‌های گیاهی توسط شتر و بخصوص ارتباط آن با فاکتور‌های شیمیایی گیاهان تحقیقی انجام نشده است. از این‌رو تحقیق حاضر به‌همین منظور و با هدف کلی بررسی رابطه بین خوشخوراکی و ارزش غذایی گونه‌ها در منطقه سرچاه عماری واقع در جنوب بیرجند صورت گرفت. برای این منظور در منطقه مورد مطالعه در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی انتخاب گیاهان توسط 5 شتر و به روش زمانی مطالعه شد. در هر مرحله مطالعه در طی سه روز و در دو نوبت صبح و عصر انجام شد. در این تکنیک هر حیوان برای مدت 30 دقیقه در طول تغذیه‌اش دنبال شد. همزمان با تعیین ارزش رجحانی گیاهان در هر مقطع زمانی از گونه‌های گیاهی مورد چرای شتر به میزان لازم جهت آنالیز شیمیایی برداشت گردید برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از این تحقیق از نرم‌افزار‌ آماری SPSS 15 استفاده شد. نتایج بیان داشت ارتباط معنی‌داری بین ترجیح چرایی دام و ترکیبات شیمیایی گونه‌ها وجود ندارد. در بین گونه‌ها <em>Seidlitzia</em> <em>rosmarinus</em> ضمن دارا بودن بالاترین مقادیر DMD و ME و مقادیر بالای CP، همچنین کمترین مقدار CF، ADF و NDF، در تمام مراحل بالاترین میزان ارزش رجحانی را نیز داشته است. با توجه به نتایج می‌توان بیان کرد اثرات عناصر شیمیایی بر خوشخوراکی گیاهان از یک گونه به گونة گیاهی دیگر متفاوت است و اگر چه که ترکیبات شیمیایی عامل مهمی در انتخاب علوفه توسط دام می‌باشند اما تأثیر آنها به عوامل مختلفی از جمله ترکیب گیاهی منطقه، میزان دسترسی دام به علوفه، نحوة پراکنش گیاه، ذائقه دام و ... وابسته می‌باشد.