بررسی امکان کاشت، استقرار و مقایسه کیفیت علوفه چهار گونه گیاه شورپسند در کویر میقان اراک

Abstract

اصلاح و احیاء مراتع تحت تأثیر شوری و قلیائیت، به‌دلیل شرایط خاص حاکم بر این گونه اکوسیستم‌ها، در اولویت کاری مسئولان اجرایی کشور قرار گرفته است. قدم اول در این امر شناسایی گونه‌های گیاهی مناسب با تأکید بر گونه‌های بومی، برای این مناطق می‌باشد، به‌طوری که ضمن استقرار مناسب، استعداد رشد و تولید را در شرایط عرصه مورد نظر داشته باشند؛ بنابراین در این تحقیق سازگاری چهار گونه گیاهی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در کویر میقان اراک برای مدت سه سال انجام گردید. منطقه مورد مطالعه دارای متوسط میزان بارندگی 327 میلی‌متر، بافت خاک سنگین و از نوع لوم–سیلتی-رسی، میزان شوری خاک بین 1/7-1/2 میلی‌موس بر سانتی‌متر و ارتفاع سطح آب زیرزمینی بیش از سه متر بود. روش کشت گونه‌های گیاهی به روش کشت نهال گلدانی و به فاصله 5/2 متر از یکدیگر در اواسط آبان‌ماه انجام شد. صفات مورد بررسی شامل میزان استقرار، درصد پوشش گیاهی، شادابی، تولید علوفه و میزان خوشخوراکی گونه بود. نتایج نشان داد که تمامی گونه‌ها از استقرار خوبی برخوردار بودند و اختلاف معنی‌داری بین آنها از نظر صفاتی مانند درصد پوشش گیاهی، شادابی و تولید علوفه وجود داشت. بیشترین مقدار پوشش گیاهی مربوط به گونه <em>Atriplex</em><em> </em><em>canescens</em><em> </em>و کمترین آن، متعلق به <em>Atriplex</em><em> </em><em>leucoclada</em> بود. بیشترین میزان تولید علوفه در گیاه <em>Halimion</em><em> </em><em>verrucifera</em><em> </em>و بیشترین میزان شادابی در گیاه <em>A. canescens</em> مشاهد گردید. نتایج حاصل از تعیین میزان خوشخوراکی گونه‌ها به روش باقی‌مانده علوفه به روش کافه تریا نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین میزان مصرف علوفه در گونه‌های مورد مطالعه وجود داشت، به طوری که گیاه <em>H</em><em>. </em><em>verrucifer</em><em>a</em> بیشترین و گیاه <em>Camphorosma</em><em> </em><em>monspeliacum</em> کمترین میزان مصرف علوفه را داشتند. به‌طور کلی گیاه <em>H</em><em>. </em><em>verrucifer</em><em>a</em> که یک گونه بومی در منطقه می‌باشد، نسبت به سایر گونه‌های مورد مطالعه از نظر تولید علوفه و میزان خوشخوراکی برتری نشان داد، بنابراین کشت این گونه در منطقه توصیه می‌شود.