تأثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مراتع در منطقه استپی اخترآباد ساوه

Abstract

تأثیر شرایط اقلیمی بر تولید علوفه مرتع برای چهار گونه غالب مورد تعلیف‌دام (<em>Artemisia sieberi, Salsola rigida</em>, <em>Noaea mucronata,</em> <em>Stipa barbata</em>) در طی یک دوره 8 ساله(سال1377 تا سال1384) در منطقه استپی استان مرکزی( مرتع نعمتی, اخترآباد شهرستان ساوه) مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای مهم اقلیمی که در این بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی فصل رویش، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین[1]، درجه حرارت، ساعات تابش خورشیدی و سرعت باد. از بین شاخصهای مهم اقلیمی، بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین به عنوان مؤثرترین شاخص روی تولید علوفه اثرگذار بوده و همبستگی مثبت و معنی‌داری را با تولیدعلوفه نشان داد.تولید کل همبستگی مثبت و معنی‌داری با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی پیشین داشت. تولید گونه‌‌های <em>Artemisia sieberi, Salsola rigida</em> نیز واکنشی مشابه با بارندگی فصل رویش به علاوه بارندگی فصل پیشین داشت. ازآنجایی که در بیشتر مراتع خشک و نیمه‌خشک تبخیر و تعرق به مراتب بیشتر از میزان بارندگی است، رژیم آب وخاک در خاکهای مرتعی این گونه مناطق به‌گونه‌ای است که برای رشد گیاهان در فصل رویش، آب قابل دسترس به‌صورت رطوبت ذخیره شده وجود دارد. بنابراین رطوبت ناشی از بارندگی پیشین و ابتدای فصل رشد به صورت رطوبت ذخیره شده در خاک باقی مانده و گیاهان دائمی ( بوته‌ایها) به علت داشتن ریشه‌های عمیق از رطوبت ذخیره شده و بارندگی فصل رویش استفاده می‌نمایند.بنابراین از این رطوبت ذخیره شده که مورد استفاده گیاه قرارمی‌گیرد می‌توان به عنوان شاخصی از کمیت بارندگی نام برد. نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین بعنوان یک متغیر در تولید، نقش اصلی را ایفاء نموده و رابطه خطی بین بارش فصل رویش به علاوه پیشین با تولید وجود دارد. اما افزایش تعداد روزهای آفتابی با تولید کل وتولید دوگونه<em>Artemisia sieberi, Salsola rigida</em> همبستگی معنی‌دار و منفی نشان داد<strong>.</strong> <br /><br clear="all" /> <br /> <br /> 1- بارندگی فصل رویش به علاوه پیشین عبارتست از: جمع بارندگی یک فصل رویش(اسفند، فروردین، اردیبهشت و خرداد) و یک سال گذشه