روش‌های بهبود جوانه‏زنی بذرگیاه لگجی (Capparis spinosa)

Abstract

گیاه لگجی نقش مهمی در پویایی اکوسیستم مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد. این گیاه مقاوم به تنش‌های رطوبتی و دمایی، دارای فراورده‌های مختلفی بوده و از نظر اقتصادی می‌تواند جایگاه مناسبی داشته باشد. توسعه کشت این گیاه مستلزم ایجاد شرایط مطلوب به منظور تولید نهال آن به روش‌های ساده، کاربردی و ارزان است. این گیاه مقاوم به تنش‌های رطوبتی و دمایی، دارای فراورده‌های مختلفی بوده و از نظر اقتصادی می‌تواند جایگاه مناسبی داشته باشد. توسعه کشت این گیاه مستلزم ایجاد شرایط مطلوب به منظور تولید نهال آن به روش‌های ساده، کاربردی و ارزان است. یکی از مهم‌ترین موانع در تولید انبوه نهال لگجی درصد جوانه‌زنی پایین بذر آن است. در این تحقیق با استفاده از روش‌های علمی ارزان و ساده، بهترین راه‌کارها در افزایش جوانه‌زنی بذر بررسی گردید. به این منظور پس از جمع‌آوری بذر از توده‌های محلی مناطق مختلف استان بوشهر، تیمارهای آماده‌سازی بذر برای جوانه‌زنی اعمال شد. این تیمارها شامل، خراش‌دهی به وسیله سمباده، نیترات پتاسیم، آب گرم و اسید سولفوریک غلیظ در مقایسه با شاهد بودند. جوانه‌زنی بذرها در دو روش پتری‌دیش در انکوباتور و سینی نشاء در گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که درصد جوانه‌زنی با استفاده از تیمار نیترات پتاسیم در توده محلی طلحه و با روش سینی کشت بیشترین میزان (7/86 درصد) بود که نسبت به شاهد بیش از 41 درصد افزایش را نشان داد. حداکثر جوانه‌زنی در روش خراش‌دهی با سمباده 3/68 درصد در توده محلی کناری بود. هم‌چنین سرعت جوانه‌زنی در تیمار نیترات پتاسیم در هر دو حالت سینی کشت و پتری‌دیش افزایش معنی‌داری نسبت به سایر روش‌ها در همه توده‌ها داشت. ضمناً کاربرد اسید سولفوریک غلیظ و آب داغ موجب کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی در بذرها نسبت به شاهد شد. بنابراین بهترین تیمار به منظورافزایش جوانه‌زنی بذر لگجی استفاده از محلول نیترات پتاسیم است.