تاثیر اسموپرایمینگ در افزایش جوانه زنی و رشد گیاهچه در بذرهای زوال یافته اسپرس Onobrychis viciifolia Scop نگهداری شده در سردخانه‌های پایه و فعال بانک ژن

Abstract

به منظور بررسی تاثیر اسموپرایمینگ در افزایش توان جوانه زنی و رشد گیاهچه بذرهای زوال یافته اسپرس <em>Onobrichis viciifolia</em>، دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در سال 94-1393 در آزمایشگاه و گلخانه بانک ژن موسسه تحقیقات جنگل­‌ها و مراتع کشور انجام گرفت. فاکتور اول شامل منشا بذر اکسشن ها (در ۴ سطح، خوانساز ، کرج، اردبیل و تهران)، فاکتور دوم شرایط نگهداری بذرها در دو سطح سردخانه پایه (دمایC ْ۱۸-) و فعال (دمایC ْ4+) و فاکتور سوم تیمارهای اسموپرایمینگ با استفاده از پلی اتیلن گلایکول 6000 در 6 سطح با پتانسیل‌های اسمزی 0 و 3- ، 6- ، 9- و 12- بار و شاهد بدون پرایمینگ بودند. در محیط آزمایشگاه بذور پرایم شده در ظروف پتری (75 عدد بذر در سه تکرار) در شرایط استاندارد جوانه‌زنی دمای 20 درجه کاشته شدند و پس از دو هفته صفات مختلف مرتبط با جوانه‌زنی بذر یادداشت شدند. در آزمایش گلخانه از گلدان‌های یک لیتری استفاده شد و بعد از پر کردن گلدان­ها به نسبت مساوی با خاک معمولی و ماسه و خاک برگ (75 عدد بذر در سه گلدان) کشت گردید و گلدان‌ها در دمای در روز 5±20 درجه و در شب 5± 12 درجه سانتیگراد قرار گرفتند. پس از 45 روز صفات جوانه­زنی شامل درصد و سرعت جوانه‌زنی، بنیه بذر، طول ریشه­چه و ساقه­چه، طول و وزن گیاهچه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه‌زنی و بنیه در بذرهای نگهداری شده در سردخانه پایه در مقایسه با بذرهای سردخانه فعال، بیشتر بود. ولی از لحاظ سایر صفات تفاوت معنی‌داری بین دو شرایط نگهداری بذر مشاهده نشد. مقایسه میانگین تیمارهای پرایمینگ و اثر متقابل شرایط نگهداری در پرایمینگ نشان داد که خیساندن بذر در آب مقطر (هیدروپرایمینگ) موجب افزایش درصد و سرعت جوانه زنی و رشد ساقه‌چه گردید. در حالیکه اسموپرایمینگ موجب افزایش طول ریشه­چه، طول گیاهچه، شاخص بنیه بذر، وزن گیاهچه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه در هردو محیط آزمایشگاه و گلخانه گردید.