بررسی تاثیر عملیات اصلاحی مختلف بر شاخص‌های اکولوژیک سلامت مرتع با استفاده از روش LFA (مطالعه موردی: مراتع چاه شیرین بهبهان)

Abstract

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر عملیات اصلاحی مختلف بر شاخص‌های اکولوژیکی سلامت مرتع با استفاده از روش LFA در مراتع چاه شیرین بهبهان انجام شد. برای این منظور سه سایت عملیات اصلاحی کاشت درخت کهور (<em>Prosopis juliflora</em>) عملیات احداث کنتور فارو و عملیات کشت درخت اوکالیپتوس <em>(</em><em>Eucalyptus camaldulensis</em> Dehnh<em>)</em> که در سال 1379 اجرا شده است، همراه با سه منطقه شاهد در کنار آنها انتخاب گردید. به منظور نمونه‌برداری در هر سایت 3 ترانسکت 100 متری بر اساس اقلیم، تیپ گیاهی و تغییرات پوشش گیاهی با فاصله 50 متر در یک طرح تصادفی - سیستماتیک در جهت شیب منطقه مستقر گردید. برای تعیین ویژگی‌های کارکردی مرتع شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی با استفاده از روش LFA و به کارگیری از 11 شاخص سطح خاک تعیین گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در اثر فعالیت‌های مدیریتی اعمال شده شاخص‌ها و ویژگی‌های کارکردی مرتع تغییر یافته‌اند. به طوری که نتایج آزمون تی مستقل برای سه مشخصه کارکردی در قطعات و میان قطعات گیاهی هر منطقه نسبت به منطقه شاهد آن تفاوت معنی‌داری را نشان داد (05/0>P). همچنین بر اساس نتایج حاصل از آزمون تجزیه واریانس مقایسه سه منطقه اصلاحی، برای سه مشخصه کارکردی (پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی) در قطعات مورد بررسی تفاوت معنی‌دار در سطح 1 درصد مشاهده گردید. به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق برای عملیات کشت درخت کهور و احداث کنتورفارو از نظر مشخصه‌های کارکردی نسبت به سایت درخت اوکالیپتوس شرایط بهتری را نشان داد. بنابراین می‌توان اظهار داشت که عملیات اصلاحی باعث بهبود کارکرد مرتع گردیدند و مطالعات عملکرد مرتع با استفاده از شاخص‌های ساده در آشکارسازی تاثیر عملیات اصلاحی و مدیریتی بسیار موثر است.