ارزیابی تنوع توده‌های اسپرس زراعی (Onobrychis vicifolia Scop) از نظر عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه در شرایط اقلیمی اصفهان

Abstract

DOR: 98.1000/1735-0891.1398.27.16.53.1.1575.1606<br /> به‌منظور بررسی تنوع و روابط بین صفات گیاه اسپرس زراعی، آزمایشی روی 20 توده این گیاه با استفاده از طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در مزرعه ایستگاه یزدآباد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان طی سال‏های 1393- 1394 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی‏ داری را میان توده‏های مورد مطالعه برای همه صفات به استثناء تعداد گره، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگچه و عرض برگ نشان داد. توده پلی‌کراس با عملکرد علوفه برابر 3179 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان توده برتر شناخته شد. پس از آن توده 9147 (کرج) با 2965 کیلوگرم در هکتار علوفه، در مقام دوم قرار گرفت. عملکرد علوفه همبستگی مثبت و معنی ‏داری را با تعداد کل ساقه، تعداد شاخه فرعی، تعداد گره، تعداد برگ و وزن خشک ساقه و برگ داشت. سه مؤلفه اول در تجزیه به مولفه‏ های اصلی، 72 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. تعداد شاخه فرعی، تعداد گره، تعداد برگ، وزن خشک ساقه و برگ و عملکرد تر و خشک علوفه در هکتار عمده‏ ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، ارتفاع ساقه، عرض برگ، درصد برگ و ساقه و نسبت برگ به ساقه و در مؤلفه سوم تعداد برگچه، تعداد کل ساقه، ارتفاع ساقه فرعی و درصد ماده خشک بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه‏ ها دارا بودند. تجزیه خوشه ‏ای، 20 توده مورد بررسی را در چهار دسته مختلف قرار داد که اختلاف‌های چشمگیری از نظر عملکرد علوفه بین گروه‌ها وجود داشت.