بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت‎های مختلف سماق (Rhus coriaria L.) ایرانی با استفاده از نشانگر ISSR

Abstract

DOR: 98.1000/1735-0891.1397.2.196.52.26.1576.82 <br /> سماق (<em>Rhus coriaria</em> L.) ازجمله درختچه‎های جنگلی است که در مناطق مدیترانه و آسیای شرقی به‎ویژه ایران پراکنش دارد و دارای کاربردهای مختلف دارویی و صنعتی می‎باشد. در این پژوهش، از نشانگرهای بین ریزماهواره به‎منظور مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‎های سماق جمع‎آوری شده از پنج رویشگاه طبیعی واقع در شمال‎غرب کشور (استان‏های آذربایجان‌غربی و شرقی) استفاده شد. بدین‎منظور از هر جمعیت 15 نمونه به‎صورت تصادفی انتخاب و بعدDNA ژنومی آنها با استفاده از 18 آغازگر ISSR انگشت‎نگاری شد. نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی مطلوبی در میان ژنوتیپ‎های مورد مطالعه سماق وجود دارد، به‌طوری‌که سهم تنوع ژنتیکی بین جمعیتی (8/79%) بیشتر از سهم تنوع ژنتیکی داخل جمعیتی (2/20) بود. کمترین فاصله ژنتیکی (18/14) بین جمعیت‎های آغبراز- هوراند (آ.ش.) و نیر- ارسباران و بیشترین فاصله ژنتیکی (08/31) بین جمعیت‎های کچله- ارومیه و نیر- ارسبارن مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصل از گروه‎بندی ژنوتیپ‎های مورد مطالعه، دو جمعیت آغبراز- هوراند و نیر- ارسباران در یک گروه و جمعیت‎های رویشگاه‎های دیگر در گروه‎های مجزایی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که گروه‎بندی افراد با استفاده از نشانگر ISSR، با توزیع جغرافیایی آنها مطابقت دارد. نشانگرهای ISSR می­توانند به‎صورت مؤثری نه تنها در ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم‌پلاسم سماق بلکه در شناسایی ارتباط ژنتیکی میان نمونه‎ها یا افراد شناخته شده و یا ناشناخته سماق به‎کار روند.