بررسی کمی و کیفی دورگ‌های بین دو گونه صنوبر پده و کبوده در استان چهارمحال و بختیاری

Abstract

تولید هیبریدهای گیاهی به‎منظور افزایش عملکرد در واحد سطح و در نهایت استفادة حداکثر از ظرفیت منابع موجود همواره مورد توجه کشورهای مختلف جهان می‌باشد. از آنجایی که تحمل گونه‌های مختلف در برابر شرایط اقلیمی یکسان نیست و میزان تحمل آنها در برابر شرایط اقلیمی به توانمندی ژنتیکی گیاهان و میزان تأثیر متقابل آنها با محیط بستگی دارد، در برخی از گونه‌های جنس صنوبر با انجام برنامه‌های اصلاحی می‌توان ظرفیت رویشی آن را به میزان قابل توجهی بهبود بخشید. بدین‌منظور در این مطالعه که در ایستگاه تحقیقات بلداجی از استان چهارمحال و بختیاری انجام شد، دورگ <em>P. alba </em>Î<em> P. euphratica</em>و دورگ حاصل از تلاقی معکوس آن به‎همراه پایه‌هایی از گونه <em>P. nigra</em> و <em>P. alba</em> در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی به‎منظور بررسی سازگاری، کشت شدند. در این تحقیق 75 پایه از هر کلن در سه تکرار و با مجموع 300 اصله نهال در فواصل 2Î2 متر، کشت شدند. آماربرداری از صفات کمی و کیفی پایه‌ها انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار هیبرید <em>P. alba </em>Î<em> P. euphratica</em> از نظر رویش ارتفاعی، قطر برابرسینه و ارتفاع تنه وضعیت بهتری را نسبت به سایر تیمارها داشت. این هیبرید در برابر سرما بسیار مقاوم بود. در حالیکه دورگ <em>P. euphratica </em>× <em>P. alba</em> به سرما کاملا حساس و به‎شدت آسیب‌‌پذیر بود. در بین کلن‌های بومی گونه <em>P. alba</em> نیز شرایط رویشی نسبتا خوب و نزدیک به هیبرید <em>p. alba </em>Î<em> p. euphratica</em> داشت، درحالیکه گونه بومی <em>P. nigra</em> چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی در وضعیت نامطلوبی قرار داشت.