تأثیر پوترسین و تیدیازورون بر اندام‌زایی درون شیشه‌ای گیاه مریم‌گلی (Salvia officinalis L.)

Abstract

مریم‌گلی (<em>Salvia officinalis</em> L.) یکی از با ارزش‌ترین گیاهان تیره نعناع است و بومی ایران، مدیترانه، جنوب‌شرق آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آمریکا گسترش است. با توجه به قوه نامیه پایین بذر و پرهزینه و وقت‏گیر بودن تکثیر رویشی آن از یکسو و از سوی دیگر حفظ ذخایر ژرم­پلاسم این گیاه دارویی در معرض انقراض، تکثیر انبوه آن توسط تکنیک­های کشت بافت امری ضروریست. در این مطالعه اندام­زایی غیرمستقیم مریم‌گلی مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونه­های برگ (5/0 در 5/0 سانتی­متر) و میان­گره (1 سانتی­متر)، از گیاهچه­های 45 روزه رشد کرده در شرایط درون شیشه­ای، در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) حاوی 12 ترکیب مختلف از 2,4-D یا NAA به­همراه BAP قرار گرفتند. بهترین کالوس­زایی از ریزنمونه­های میان­گره در محیط کشت MS حاوی 1 میلی­گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی­گرم در لیتر BAP به­دست آمد. بهترین شاخه­زایی (66/5 عدد) از کالوس­های به­دست آمده از ریزنمونه­های میان­گره در محیط کشت MS حاوی 50 میلی­گرم در لیتر پوترسین و 5/0 میلی­­گرم در لیتر تیدیازورون به­دست آمد. بهترین رشد طولی شاخه و ریشه­زایی در محیط کشت MS حاوی 1 میلی­گرم در لیتر IBA ایجاد شد و گیاهان حاصل در گلخانه سازگار شدند. این روش می­تواند به­منظور باززایی گیاهان پس از انتقال ژن و بدون تغییر شیمری، مورداستفاده قرار گیرد.